Datum/Tijd
Date(s) - 17-01-2017
Hele dag
Categorieën
H. Antonius van Egypte (251-356), abt.
Antonius van Egypte, ook bekend als Antonius Abbas, Antonius Abt, Antonius met het varken of Antonius de Grote, was Egyptenaar van geboorte. Hij leefde vanaf zijn 20e, na de dood van zijn ouders, als kluizenaar, als een soort “martelaar van de geest”, geïnspireerd door de tekst uit Mattheüs 19: “Als je volmaakt wilt zijn, verkoop dan alles wat je bezit en volg mij”.
Hij wordt beschouwd als de eerste abt. Hij leefde, na 35 jaar in een rotsspelonk te hebben gewoond, op een berg aan de overkant van de Nijl in de buurt van het huidige El-Maimum, waar hij H. Paulus van Thebe (feest 15 januari) ontmoette. De legende vertelt dat een raaf hen brood bracht, dat ze samen deelden.
Twintig jaar later verhuisde hij naar een oase in Egypte, waar hij door vele christenen werd bezocht, die kluizenaarswoningen bouwden. Hoewel het geen georganiseerd klooster was, gaf Antonius geestelijke leiding, waarmee hij de eerste abt was; vandaar dat hij Antonius Abt wordt genoemd en Vader van het Kloosterleven. Volgens de overlevering vocht hij tegen vele verleidingen en wist die door zijn onwrikbare geloof alle te weerstaan.
Hij wordt afgebeeld met varkens, omdat in de Middeleeuwen het vlees van de varkens op 17 januari uitgedeeld werd aan de armen door de Antonieten (de kloosterorde die onder zijn naam was ontstaan), die hun varkens vrij door de straten mochten laten lopen. Die droegen een belletje, om de mensen te laten weten dat ze er waren: zij aten namelijk alle etensresten op, waardoor de pest zich niet kon verspreiden, zo dacht men.
Het varken zou echter ook symbool staan voor de zinnelijkheid en vraatzucht, die overwonnen is door Antonius.
De orde van de Antonieten, een broederschap van ziekenverzorgers, werd gesticht door de Franse edelman Gaston de la Valloire, van wie de zoon genas van antoniusvuur op voorspraak van Antonius. Gaston liet uit dankbaarheid een klooster bouwen en de antonieten bouwden vele hospitalen. De Antonieten droegen een bel om aan te kondigen dat ze kwamen in besmettelijke gebieden en een Tau- of Antoniuskruis. Ze werden in 1777 deel van de Maltezer ridderorde.
Antonius zou beschermen tegen veeziekten, huidziekten, zoals lepra, tegen antoniusvuur (ergotisme) en de pest. Hij is daarom één van de zes Pestheiligen en patroonheilige van dieren. In Spanje worden op zijn feestdag dieren gezegend, zowel huisdieren als vee en wordt overal feest gevierd.
Antonius’ relieken worden sinds 1491 bewaard in de St. Julienkerk in Arles. Ook wordt er een reliek in Warfhuizen (Gr.) bewaard.
Daarnaast behoort Antonius Abt samen met H. Quirinus van Neuss, H. Cornelius en H. Hubertus tot de Vier Heilige Maarschalken, omdat de plaatsen waar zij vereerd worden vaak in één bedevaart werden aangedaan, resp. Wesel, Neuss, Aken en Luik. Heilige maarschalken stonden op elk moment van de dag ieder die erom vroeg met raad en daad ter zijde.
Bronnen en meer informatie:
http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/01/17/01-17-0356-antonius-abt.php
https://www.kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/a/antonius-abt
https://museummayervandenbergh.be/nl/pagina/verzoeking-van-h-antonius
https://nl.wikipedia.org/wiki/Antonius_van_Egypte
http://www.adolphus.nl/xus/antonius.html
http://www.stantonius-stsebastiaanudenhout.nl/gebruiken.php?pro=18
http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/zoekresultaat/antonius_abt/ft (verering in diverse Nederlandse plaatsen)
http://www.cubra.nl/gerarddecroon/devotieprentjes/gerarddecroondevotieprentjes20antoniusabt.htm
http://www.petrusbandenkerkvenray.nl/beelden/antonius_klein_vitrine_1.shtml
http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/antoniusvuur
Podcast: Een heremiet met een hart
Engelstalig:
http://catholicsaints.info/saint-anthony-the-abbot/
http://catholicsaints.info/golden-legend-saint-anthony-of-egypt/
http://catholicsaints.info/the-first-of-the-hermits/
http://www.catholicireland.net/saintoftheday/st-antony-of-egypt/
http://www.catholicireland.net/saintoftheday/st-anthony-of-egypt/
http://www.catholicculture.org/culture/liturgicalyear/calendar/day.cfm?date=2014-01-17
https://www.franciscanmedia.org/saint-anthony-of-egypt/ (met audio)
http://www.loyolapress.com/our-catholic-faith/saints/saints-stories-for-all-ages/saint-anthony
Achtergronden:
https://www.ontdek-spanje.nl/evenementen/de-feestdag-van-sint-antonius-abt
http://www.gildewell.nl/historie.html
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tau-kruis
https://nl.wikipedia.org/wiki/Ergotisme
https://nl.wikipedia.org/wiki/Orde_van_Sint-Antonius
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kluizenarij_Onze_Lieve_Vrouwe_van_de_Besloten_Tuin