05 januari

#_LOCATIONMAP

Datum/Tijd
Date(s) - 05-01-2023
Hele dag

Categorieën


H. Gerlachus van Houthem (ca. 1100/1120-1165/1170), kluizenaar.

Gerlachus, ook: Gerlach of Gerlac van Valkenburg of van Maastricht, was ridder en leidde een losbandig leven tot zijn vrouw overleed en hij een bekering beleefde. In de iconografie zien we hem afgebeeld met een ezel; daarmee wordt bedoeld hoe hij nederig het ridderlijke leven de rug toekeerde.

Hij besloot boete te doen voor zijn wilde jaren en ging op pelgrimstocht naar Jeruzalem. Daar zorgde hij zeven jaar voor zieken. Terug op zijn landgoed bij Houthem gaf hij al zijn bezittingen weg en ging leven in een holle boom als kluizenaar. Hij reisde elke week naar Maastricht om de relieken van H. Servaas te vereren en naar Aken om Maria te vereren. Hij werd bespot om zijn vroomheid én om zijn vroegere wilde haren.

Monniken uit een plaatselijk klooster verdachten hem ervan dat hij zijn rijkdom in zijn eik bewaarde en probeerden de bisschop zover te krijgen dat die de boom liet kappen. Ondanks de bescherming die hij genoot van o.a. H. Hildegard von Bingen, werd toch zijn boom gesloopt. Als genoegdoening, omdat er geen schat werd gevonden, werd voor Gerlach een hutje gebouwd van de planken van zijn boom.

Vlak voor zijn overlijden had hij een visioen van Sint Servaas, waarin die hem de laatste sacramenten toediende. Na zijn dood gebeurden vele wonderen, zoals dat het zand waar hij begraven werd geneeskrachtig was (onder zijn schrijn in Houthem wordt er nog zand bewaard), evenals het water uit de Gerlachput waar hij zelf nog uit gedronken zou hebben en dat bij hem in wijn veranderde (nabij Chateau St. Gerlach). Het jaar van zijn overlijden loopt uiteen van 1164 tot 1172. Hij werd in 1728 heilig verklaard.

Op de plek van Gerlachs eik/kapel werd in 1201 een premonstratenzerklooster (van zusters norbertijnen, norbertinessen) gesticht. Zij zorgden voor zijn heiligverklaring. Vandaar dat Gerlach wel als norbertijn, met witte kloosterhabijt wordt afgebeeld en tot de norbertijner heiligen wordt gerekend. De abdijkerk hiervan werd in de 18e eeuw herbouwd en vervolgens de parochiekerk van Houthem. Deze Sint Gerlachuskerk is een pelgrimskerk van de Camino de Santiago, de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella, en huisvest een museum en een zilveren reliekschrijn van Gerlach. Het is een prachtige barokke kerk vol gewelfschilderingen waarin het levensverhaal van Gerlachus wordt uitgebeeld.

Bij het het 850-jarige jubileum van Gerlach in 2015 werd zijn schedel gereconstrueerd en onthuld door de bisschop van Luik. Deze reconstructie was mede gefinancierd door de Rolling Stones!

Gerlach kan worden aangeroepen tegen veeziekten (na een vee-epidemie die genas op zijn voorspraak in 1773) en is patroonheilige van vee en huisdieren.

Van 5 tot en met 12 januari 2023 wordt een Gerlachusoctaaf gehouden in de parochie St. Gerlach, waarin de 858e sterfdag van Gerlach wordt herdacht.

Bronnen en meer informatie:

https://www.st-gerlach.nl/pages/gerlachus.htm

http://www.st-gerlach.nl/

http://www.houthem.info/pages/vita.htm

https://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/361 (verering Houthem)

https://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/1075 (verering Oirsbeek)

https://www.st-gerlach.nl/pages/kroniek.htm

https://heiligen.net/heiligen/01/05/01-05-1170-gerlach.php

https://nl.wikipedia.org/wiki/Gerlachus_van_Houthem

https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/gerlachuskapel

 

Uitzendingen:

 

Engelstalig:

https://catholicsaints.info/saint-gerlac-of-valkenburg/

https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Gerlach

https://norbertines.org/saints-and-feast-days

https://blessed-gerard.org/gerlach.htm

 

Achtergronden:

https://tvvalkenburg.tv/nieuws/onthulling-gezichtsreconstructie-sint-gerlach/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Gerlachusputje

https://www.visitzuidlimburg.nl/te-doen-in-zuid-limburg/attracties-bezienswaardigheden/detail/gerlachusput/379945/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Gerlachuskapel_(Houthem)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Gerlachuskerk_(Houthem)

https://vriendenvansintgerlach.nl/