29 december - Kenteringen Heiligen Vandaag

H. Thomas Becket (1118-1170), bisschop en martelaar.

Thomas Becket is beroemd geworden om de moord in de kathedraal van Canterbury, waar nu nog steeds een kaars brandt op de plek waar vroeger zijn schrijn stond, die door koning Hendrik VIII in de 16^e eeuw werd geruimd.

Hij was van rijke geboorte, studeerde theologie in Parijs en werd na zijn vervolgstudies in 1155 benoemd tot kanselier, rechterhand, van koning Hendrik II; zij waren ook persoonlijk bevriend.

In 1162 werd Thomas tot aartsbisschop van Canterbury benoemd. Dat was een politieke daad, want koning Hendrik II wilde zich zo met kerkelijke aangelegenheden kunnen bemoeien en macht over de kerk verkrijgen. Hoewel de koning de kroon droeg, was het namelijk de aartsbisschop van Canterbury die hem kroonde.

Hendrik II vaardigde de Constituties van Clarendon uit om meer zeggenschap over benoeming van bisschoppen e.d. te verkrijgen maar Thomas wilde zijn integriteit behouden: de kerk moest immers vallen onder canoniek recht en pauselijk gezag en niet onder dat van de koning.

Thomas kon niet twee meesters dienen; niet zowel de koning als God en werd verbannen naar Frankrijk en kon pas na zes jaar terug naar Engeland doordat de paus Hendrik II dreigde met excommunicatie.

Toen Thomas daarna drie bisschoppen excommuniceerde die Hendrik steunden, riep Hendrik de beroemde woorden: “Will no one rid me of this troublesome priest?” Vier ridders namen deze uitspraak wel heel letterlijk, wilden de koning een dienst bewijzen en vermoordden Thomas voor het altaar. Hij werd al snel vereerd als martelaar en er werden vele wonderen aan hem toegeschreven. Hij werd dan ook drie jaar later in 1173 reeds heilig verklaard.

Koning Hendrik II werd moreel verantwoordelijk gesteld voor Thomas’ dood en ging in 1174 blootsvoets en zonder koninklijke gewaden naar het graf om boete te doen. Canterbury werd hierdoor een belangrijke bedevaartplaats.

In 1538 ten tijde van de Reformatie (het ontstaan van de Anglicaanse kerk) liet koning Hendrik VIII Thomas’ relieken in de Thames werpen, omdat Canterbury te rijk werd in zijn ogen en het vereren van heiligen door hem als te rooms werd gezien. Sindsdien brandt een kaars op de plek waar Thomas’ tombe heeft gestaan.

Kennelijk zijn er toch enkele botresten gered, want die kwamen in Hongarije terecht. In mei 2016 werden relieken die aan Thomas Becket worden toegeschreven, vanuit Hongarije naar Engeland teruggebracht. In Hongarije waren ze symbool van verzet door katholieken tegen het communistische regime. Vanuit Westinster Abbey in London werden ze naar Canterbury gebracht, waar ze in processie door de stad werden rondgedragen.

In 2020 was het 850 jaar geleden dat Thomas werd vermoord en werd een jubileumjaar afgekondigd. In het kader daarvan werd de tuniek van Thomas, die bewaard wordt in de Santa Maria Maggiorebasiliek in Rome, naar Engeland gebracht. In verband met de coronapandemie zal het jubileumjaar in 2021 gevierd worden.

De moord op Thomas Becket was inspiratie voor de Canterbury Tales en voor het toneelstuk ‘Murder in the Cathedral’ door T.S. Elliot (verwerkt in een opera door Pizzetti) en ‘Becket ou l’honneur de Dieu’ door Jean Anouilh en werd verfilmd in 1964 met Richard Burton en Peter O’Toole. In 2021 was een tentoonstelling aan hem gewijd in het British Museum.