16 december

H. Adelheid van Bourgondië (931-999), keizerin en stichteres.

Adelheid is patroonheilige van prinsessen en keizerinnen; van bruiden, tweede huwelijken en weduwen; van slachtoffers van misbruik en van stiefouders; van bannelingen en van ouders met grote gezinnen. Ze wordt wel de meest prominente Europese vrouw van de tiende eeuw genoemd door haar huwelijk met Otto I (De Grote: koning van Duitsland en Italië en vanaf 962 keizer van het Heilige Roomse Rijk), maar ook om haar grote intelligentie en kloosterstichtingen.

Ze onderscheidde zich door wijsheid en vroomheid: ze sprak vier talen, waaronder Latijn, had vele contacten met belangrijke abten, zoals H. Mayeul en H. Odilo van de abdij van Cluny en de invloedrijke aartsbisschop van Mainz, Willigis. Odilo heeft haar leven en goedheid beschreven.

Adelheid was eerst van haar 16e tot haar 19e gehuwd met Lotharius van Arles, de koning van Italië, met wie ze een dochter kreeg. Zijn opvolger Berengarius II, wilde haar na Lotharius’ dood dwingen te trouwen met zijn zoon, om zijn macht te verstevigen. Toen Adelheid weigerde, werd ze gevangen gezet in Como (volgens andere bronnen in Garda), waar ze na vier maanden wist te ontsnappen naar Canossa.

Ze vroeg hulp aan Otto, die al koning van Duitsland was en ook aanspraak maakte op de Italiaanse troon. Hij versloeg Berengarius, riep zichzelf uit tot koning van Italië, bevrijdde Adelheid en huwde haar op eerste kerstdag 951. In 962 werden ze door paus Johannes XII in Rome gekroond tot keizer en (wat tot dan toe niet gebruikelijk was) tot keizerin. Ze kregen vier kinderen, van wie er twee jong overleden. Adelheid had veel invloed bij regeringszaken, zowel in Duitsland als in Italië. Vandaar dat Adelheid wel Van Bourgondië én Van Italië wordt genoemd.

Toen keizer Otto I in 973 stierf werd Adelheid regentes voor haar zoon Otto II tot die de Byzantijnse prinses Theophano huwde, die echter haar zoon tegen haar opzette. Adelheid ging naar Lombardije, naar haar broer Koenraad waar ze vervolgens vele kloosters stichtte. Zo werkte ze mee aan een opbloei van het geestelijk leven. Ze werd nog enige tijd regentes voor haar kleinzoon Otto III samen met Theophano nadat haar zoon was overleden.

Na de dood van Theophano in 991 bleef ze regentes van Italië tot Otto III oud genoeg was om zelf te regeren. Tevens wijdde ze zich aan goede werken en zorg voor armen en zieken. Adelheid trok zich tenslotte terug in het klooster in Seltz (in de Elzas bij Keulen) dat ze zelf gesticht had in 991. Hier werd ze geen kloosterlinge, maar leefde verder in gebed en afzondering tot haar dood in 999. In 1097 werd ze heilig verklaard. Haar graf is verloren gegaan.

Bronnen en meer informatie:

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/12/16/12-16-0999-adelheid.php

http://beeldmeditaties.nl/0/4/20/0423.php

https://nl.wikipedia.org/wiki/Adelheid_(heilige)

http://www.digibron.nl/search/detail/924d1408c3099690df22f8f7fc31f525/de-heilige-adelheid

http://www.valkhof.nl/resources/uploads/archief/2000-3.pdf (vanaf blz. 23)

 

Engelstalig:

http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Adelaide_of_Italy

http://www.catholicireland.net/saintoftheday/st-adelaide-of-burgundy-931-999-empress-and-foundress-of-monasteries-convents/

http://catholicsaints.info/saint-adelaide-of-burgundy/

https://www.britannica.com/biography/Saint-Adelaide

https://en.wikipedia.org/wiki/Adelaide_of_Italy

 

Achtergronden:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Dom_van_Mei%C3%9Fen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Keizer_Otto_I_de_Grote

https://nl.wikipedia.org/wiki/Berengarius_II

https://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Cluny

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/02/23/02-23-1011-willigis.php (H. Willigis van Mainz)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Proosdij_van_Seltz