05 december

z-niels-stensenZ. Niels Stensen (1638-1686), wetenschapper en bisschop.

Niels Stensen, ook bekend onder zijn Latijnse naam Nicolaus Steno (of: Stenonius), was een Deens wetenschapper van internationale allure. Hij werd geboren als zoon van een goudsmid in Kopenhagen en werd een groot wetenschapper op het gebied van anatomie, geologie, natuur- en aardwetenschappen.

Hij heeft zijn sporen nagelaten met het beschrijven van de werking van lymfevaten, de oorspeekselklier en de hartspier en van mineralen, fossielen en de stratigrafie (het dateren van aardlagen door bestudering van gesteentelagen). Niels had contact met vele geleerden van zijn tijd, onder wie Spinoza en Montpellier en studeerde en deed onderzoek in heel Europa, o.a. in Amsterdam en Leiden. In 1665 vestigde hij zich in Florence, waar hij gesteund en betaald werd door de familie de’ Medici.

Hij was Luthers opgevoed, maar maakte in Livorno een Corpus Christiprocessie mee, waarna hij zich in 1667 bekeerde tot het rooms-katholieke geloof en zich sterk maakte voor de contrareformatie. Een bekende uitspraak van hem is:

“Mooi is wat we zien, mooier is wat we herkennen, maar het allermooiste is wat we niet kunnen bevatten.”

Hij worstelde met de verschillen in benadering tussen geloof en wetenschap, zoals in het scheppingsverhaal en het verhaal van de zondvloed, en erkende dat het geloof een andere manier van waarnemen heeft dan de wetenschap.

Hij ging theologie studeren, werd priester in 1675 en leefde sober en vroom en werd twee jaar later benoemd tot apostolisch vicaris voor de missies in Scandinavië en gewijd tot bisschop. Vanaf 1680 was hij hulpbisschop in en rondom Münster.

Omdat hij de bisschop beschuldigde van simonie, werd hij flink tegengewerkt door de clerus en werkte hij vanaf 1685 als eenvoudig pastor in Schwerin (tussen Hamburg en Rostock in Noord-Duitsland).

Hij overleed aan nierkolieken en werd bijgezet in de grafkelder van de familie de’ Medici in Florence van de San Lorenzokerk aldaar en kreeg in 1953 een eigen plek in een zijkapel. In 1988 werd Niels zalig verklaard. In Nederland bestaat het Niels Stensen Fellowship Committee, dat jonge postdoctorale onderzoekers ondersteunt.

Bronnen en meer informatie:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nicolaus_Steno

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/12/05/12-05-1686-niels.php

http://kirchensite.de/index.php?myELEMENT=115516

https://www.heiligenlexikon.de/BiographienN/Niels_Stensen.html

http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i001192.html

Hoofdstuk uit het boek Het verhaal van de Westerse wetenschap

 

Engelstalig:

http://nielssteensen.dk/ (over zijn leven, zijn reizen, zijn wetenschappen en spiritualiteit)

https://www.nielsstensenfellowship.nl/about/biography

https://www.academia.edu/22586926/Nicolaus_Steno_and_the_Dutch_Swammerdam_Spinoza_and_other_friends_

https://www.britannica.com/biography/Nicolaus-Steno

https://en.wikipedia.org/wiki/Nicolas_Steno

http://catholicsaints.info/blessed-niels-stenson/

https://www.wordonfire.org/resources/blog/bl-nicholas-steno-the-mendel-of-the-geosciences/28709/

https://earthobservatory.nasa.gov/features/Steno

Hoofdstukken uit het boek: Niels Stensen, The scientist who was beatified 

 

Achtergronden:

https://www.nielsstensenfellowship.nl/about

https://nl.wikipedia.org/wiki/Stratigrafie

https://en.wikipedia.org/wiki/San_Lorenzo,_Florence

https://bistum-osnabrueck.de/auf-den-spuren-von-niels-stensen/