16 november - Kenteringen Heiligen Vandaag

H. Margaretha van Schotland, koningin en weldoenster

Margaretha van Schotland (1045-1093), de heilige, moet niet verward worden met de gelijknamige Margaretha van Schotland die daarom als Maid of Norway wordt aangeduid (en die twee eeuwen later leefde, van 1283-1290).

De heilig verklaarde Margaretha wordt ook wel Margaret of Wessex genoemd. Ze werd in Hongarije geboren als de dochter van de in Hongarije in ballingschap levende prins Edward en was de kleindochter van koning Edmund II van Engeland en achternicht van de heilige Stefanus van Hongarije. Ze werd zeer religieus opgevoed en kwam in 1057 met haar ouders naar Engeland, waar haar vader aanspraak zou maken op de troon.

Omdat hij kort na aankomst stierf, zou haar broer Edgar kans maken de kroon te erven. Hij werd na de dood van de Engelse koning Eduard, de Belijder (een oom van Margartha) echter te jong bevonden en omdat hij na de inval van de Normandiërs in 1066 samen met enkele graven in opstand kwam tegen William de Veroveraar, vluchtte Margaretha met haar moeder, broer en zus naar Northumbria.

Ze zouden van daaruit naar het vasteland teruggaan, maar door storm op zee kwamen zij in Schotland terecht, waar zij bescherming kregen van de Schotse koning Malcolm Canmore III. De plek waar Margaretha aan land kwam wordt daarom St. Margareth’s Hope genoemd. Margaretha en Malcolm trouwden in 1070 en kregen acht kinderen, van wie drie zonen later ook koning van Schotland zouden worden.

Margaretha werd bekend om haar vroomheid, kennis, liefdadigheid en naastenliefde en had veel invloed op zowel het religieuze leven als op staatszaken. Ze promootte onderwijs en kunst en introduceerde Latijn in de mis, hervormde de liturgie en introduceerde benedictijnse monniken in Schotland, voor wie abdijen werden gebouwd, zoals in Dunfermline. Ze herstelde de abdij van Iona, liet ziekenhuizen en armenhuizen bouwen en bezocht persoonlijk zieken en deelde brood uit aan de armen.

Op 13 november 1093 werd Malcolm gedood bij de Slag om Alnwick, samen met hun zoon Edward en Margaretha stierf drie dagen later. Haar lichaam werd net op tijd van de belegering gered en naar Dunfermline Abbey gebracht, waar zowel Margaretha als haar man een laatste rustplaats kregen; na haar heiligverklaring werden ze op 19 juni herbegraven in de kapel de St. Margaret’s Chapel. In 1693 werd dit translatiefeest verplaatst naar 10 juni en na Vaticanum II werd haar feestdag 16 november.

In 1560 werd het graf geschonden tijdens de Reformatie en haar relieken verdwenen uiteindelijk, hoewel er nog enkele gered werden en naar het El Escorial werden gebracht door koning Filip II van Spanje. In 2008 kwam een reliek terug naar Dunfermline in de St. Margaret’s RC Memorial Church.

Ze werd in 1250 heilig verklaard en in 1673 beschermheilige van Schotland (samen met H. Andreas/Andrew de Apostel). Ze wordt wel de Parel van Schotland genoemd (Margaretha betekent ‘parel’).

De Universiteit van Edinburgh is naar haar genoemd (Queen Margaret University College). Haar evangelieboek, een prachtig manuscript, wordt bewaard in Oxford in de Bodleian Libraries. Ze is verder patroonheilige van ouders met grote gezinnen, van weduwen en koninginnen.

Bronnen en meer informatie:

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/11/16/11-16-1093-margareta.php

https://nl.wikipedia.org/wiki/Margaretha_van_Schotland_(ca._1045-1093)

https://www.marypages.com/margaretha-van-schotland.html

http://www.volkoomen.nl/heiligen/10%20juni.htm

https://www.meteo-maarssen.nl/hk_0610.html

Engelstalig:

http://www.saint.margarets.org.uk/stmargaret.htm

https://saintmargaret.com/saint-margaret-queen-of-scotland/

https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saint-margaret-of-scotland (met audio)

https://dunfermlinehistsoc.org.uk/queen-margaret-how-important-was-she-to-scotland/

https://stmargaretsdunfermline.co.uk/relic/