15 november

H. Leopold III van Oostenrijk (1073-1136), markgraaf van Oostenrijk

Leopold III is de patroonheilige van Oostenrijk, Wenen en Neder- en Opper Oostenrijk (de laatste samen met H. Florian) en wordt beschouwd als de grondlegger van Oostenrijk. Hij verspreidde het christendom door vele kerken en kloosters te stichten, zoals Klosterneuburg (augustijns klooster, waar hij ook begraven ligt), Heiligenkreuz (cisterciënzer klooster) en Klein-Mariazell (benedictijns klooster). Hij wordt daarom wel Leopold de Vrome of de Goede genoemd, ook omdat hij bekend was als Vader der Armen en onderwijs en vrede bevorderde.

Hij werd geboren in de adellijke familie Babenberg en werd markgraaf (markies) van Opper Oostenrijk, dat toentertijd nog bij Beieren hoorde. Door zijn (tweede) huwelijk met Agnes, met wie hij maar liefst 18 kinderen kreeg, verkreeg hij aanzien en veel land, omdat zij de dochter was van keizer Hendrik IV en zuster van de keizer van het heilig Roomse Rijk Hendrik V.

Leopold III regeerde rechtvaardig en vreedzaam en wist het land te beschermen tegen invallen van de Hongaren; zo wist hij het grondgebied van Oostenrijk flink uit te breiden. Hij bemoeide zich weinig met politieke conflicten, erkende de macht van de paus en weigerde in 1125 keizer van het Heilig Roomse Rijk te worden.

Het klooster Klosterneuburg werd door hem in 1108 gesticht. Daaraan is de zgn. ‘Sluierlegende’ verbonden. De bruidssluier van zijn kersverse vrouw Agnes woei in 1106 door een plotselinge windvlaag naar een donker bos aan de Donau. Negen jaar later vond Leopold tijdens een jachtpartij de sluier ongeschonden door het weer of wilde dieren in een holle vlierbessenboom. Maria verscheen aan hem en hij interpreteerde dit als een teken van God en dat hij op die plek een kerk zou moeten bouwen. Deze sluier wordt in Klosterneuburg nog steeds in een reliekdoos bewaard.

Tijdens zijn leven was hij zeer geliefd en hij werd na zijn overlijden meteen als een heilige vereerd, hoewel hij pas officieel in 1485 heilig verklaard werd door paus Innocentius VIII. De feestdag van Leopold wordt in Oostenrijk ook wel Leopoldi-dag genoemd, is een vrije dag in Wenen en Neder-Oostenrijk en wordt met name in Klosterneuburg uitgebreid gevierd (de zgn Leopoldivieringen), waarbij het Fasslrutschen een geliefde activiteit is: het glijden van een groot wijnvat met een diameter van maar liefst 5 meter als van een grote glijbaan.

In Klosterneuburg is ook Leopolds schedel te bewonderen, afgezet met rijk geborduurd fluweel, juwelen en een kopie van zijn hoed.
In 1663 werd hij uitgeroepen tot patroonheilige van Oostenrijk en Wenen, vooral door toedoen van de Habsburger keizer van het Heilig Roomse Rijk Leopold I.

Sinds 1865, met de dood van diens naamgenoot Leopold I, de eerste koning der Belgen (en oom van koningin Victoria), wordt in België Koningsdagfeest gevierd op 15 november, tevens feestdag van H. Albert de Grote. De dag van het Koningsfeest werd nog eens verplaatst maar definitief op 15 november vastgesteld bij het aantreden van koning Leopold III van België.

Bronnen en meer informatie:

https://www.heiligen.net/heiligen/11/15/11-15-1136-leopold.php

https://nl.wikipedia.org/wiki/Leopold_III_van_Oostenrijk_(markgraaf)

 

Duitstalig:

https://www.heiligenlexikon.de//BiographienL/Leopold_III.htm

https://www.erzdioezese-wien.at/leopoldi-fest-des-heiligen-leopold

https://www.stift-klosterneuburg.at/event/leopoldi/

https://www.museumnoe.at/de/das-museum/blog/heiliger_leopold

http://www.aeiou.at/aeiou.encyclop.l/l518333.htm

https://www.geschichtewiki.wien.gv.at/Leopold_III._der_Heilige

https://kidsweb.wien/anlaesse-allerlei/feiertage/heiliger-leopold

https://noe.orf.at/v2/radio/stories/2740504/ (heiligen van Oostenrijk)

https://archiv.noe-landesausstellung.at/de/niederoesterreichische-landesausstellungen/1985/niederoesterreichische-landesausstellung-1985/1985

https://www.noen.at/niederoesterreich/gesellschaft/landespatron-leopold-heiliger-und-klostergruender-leopoldi-leopoldifeier-heiliger-leopold-landespatron-17468679

 

Engelstalig:

https://en.wikipedia.org/wiki/Leopold_III,_Margrave_of_Austria

https://catholicsaints.info/saint-leopold-iii/

https://catholicsaints.info/saints-of-the-day-leopold-of-austria/

 

Achtergronden:

https://www.nu.nl/koningshuis/6236021/belgie-viert-koningsdag-met-lintjes-maar-zonder-rommelmarkt-of-koekhappen.html

https://www.klosterneuburg.net/die-schleierlegende (over de Sluierlegende)

http://www.sagen.at/doku/calendar/1115.htm (over het Fasslrutschen)

https://de.wikipedia.org/wiki/Altweibersommer

https://wikikids.nl/Markgraaf

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koningsdag_(Belgi%C3%AB)