H. Willibrord (658-739), missionaris, Apostel der Friezen, Apostel van de Lage Landen, Apostel van de Nederlandse kerkprovincie, van Echternach en van Luxemburg.
De meeste informatie over Willibrord is bekend door geschriften van H. Beda Venerabilis en H. Bonifatius. Volgens die verhalen was Willibrord een benedictijner monnik in het klooster bij York en ging in 678 naar Ierland, waar hij in het klooster Rathmelsigi werd opgeleid tot priester en missionaris.
Hierna ging hij met een groep van elf gezellen (o.a. met H. Adelbert van Egmond, feest 25 juni en HH. Ewalden, feest 3 oktober) rond 690 naar de Lage Landen; hij kwam aan bij Katwijk en met toestemming van de Frankische heerser, Pepijn II van Herstal kon hij het christelijk geloof brengen in het gebied van Zuid-Nederland (Zeeland) tot de Friese-Groningse kuststreek.
Pepijn II had de Friezen (o.l.v. koning Radboud) een jaar eerder reeds verslagen bij de Slag bij Dorestad, waarmee hij gebieden ten zuiden van de Rijn had veroverd. Daar kreeg Willibrord de bevoegdheid om de bevolking (de Friezen) te kerstenen. Van Pepijn II kreeg Willibrord een oud Romeins fort dat de stad Utrecht zou worden; daar stichtte hij de St. Salvatorkerk (Jezus Christus Verlosser).
In 695 ging Willibrord naar paus Sergius I (feest 8 september), die hem tot aartsbisschop benoemde (en de naam Clemens gaf) en relieken meegaf. Als aartsbisschop had hij de bevoegdheid om priesters te wijden en bisschoppen aan te stellen en hij stichtte vervolgens vele kerken en kloosters, zoals in Echternach en Susteren.
Na de dood van Pepijn II in 714 heroverde koning Radboud weer veel gebieden en verwoestte kerken, waarop Willibrord vluchtte naar Echternach en van daaruit missioneerde in Thüringen en Denemarken. Toen Radboud in 719 stierf kon Willibrord onder Karel Martel weer veilig verder missioneren in Utrecht e.o. en kerken en kloosters herstellen.
Willibrord heeft een stevig en onuitwisbaar christelijk fundament weten te leggen in de Lage Landen tot in Duitsland en Luxemburg toe. Willibrord stierf in 739 in het door hem gestichte klooster in Echternach, waar hij ook begraven ligt. Deze plaats werd hierna een belangrijk bedevaartsoord. In Echternach wordt jaarlijks sinds de Middeleeuwen op de dinsdag na Pinksteren de zgn. springprocessie gehouden, waarin de stichting van de abdij van Echternach in 698 wordt herdacht. Deze processie staat op de Immateriële werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Willibrord werd opgevolgd door H. Bonifatius (feest 5 juni), die hij in 719 had verwelkomd, gevolgd door H. Liudgur (feest 26 maart). Onder Karel de Grote, de achterkleinzoon van Pepijn, werden de Friezen definitief gekerstend tijdens de Saksenoorlogen rond 800.
Van 2002 tot 2022 was er op de tweede zondag in september een Willibrordprocessie in Utrecht, waarbij drie glazen houders met relieken van de H. Willibrord in een koperen reliekschrijn werden rondgedragen; deze is inmiddels afgeschaft.
In Heiloo bevindt zich de Willibrordsput; mensen geloofden dat het water daarin geneeskrachtig was. Willibrord zou daar met zijn gezellen eigenhandig een kuil hebben gegraven of met zijn staf op de grond hebben geslagen, waarna er water stroomde. Ook in Oss, Meijel, Geijsteren en Alphen (en in nog meer plaatsen) is een Willibrordsput.
Willibrord werd in 1939 uitgeroepen tot Apostel van de Nederlandse kerkprovincie. Met zijn feestdag wordt sinds 2019 een Nationale Roepingenweek gehouden; een gebedsestafette waarin binnen alle parochies een hele week wordt gebeden om roepingen tot het priesterschap, het diaconaat en het religieuze leven.
Bronnen en meer informatie:
https://www.lucepedia.nl/dossieritem/willibrord/willibrord
https://www.kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/w/willibrord
http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/11/07/11-07-0739-willibrord.php (met legendes)
https://npokennis.nl/longread/7582/wie-is-willibrord (met video’s)
https://www.canonvannederland.nl/nl/willibrord
https://nl.wikipedia.org/wiki/Willibrord
https://sites.google.com/site/beeldfiguren/willibrord
http://www.utrechtaltijd.nl/verhalen/m/merovingische-franken-verspreiden-het-christendom/
https://dl.dropboxusercontent.com/u/438812/Verhalen/Willibrord.pdf
http://historiek.net/willibrordus-de-bekendste-missionaris-in-nederland/54371/
http://www.surfspin.nl/willibrord.html
http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/309 (Heiloo)
https://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/589 (Oss)
http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/237 (Geijsteren)
http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/20 (Alphen)
http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/493 (Meijel)
https://nl.wikipedia.org/wiki/Willibrordusput
Uitzendingen van Het Klokhuis:
http://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/2110/Willibrord
http://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/2538/Willibrord
Engelstalig:
http://catholicsaints.info/saint-willibrord-of-echternach/
https://en.wikipedia.org/wiki/Willibrord
http://www.loyolapress.com/our-catholic-faith/saints/saints-stories-for-all-ages/saint-willibrord
Achtergronden:
https://www.willebrordus.nl/galerij/167/ (boekje uit 1939)
https://www.brabantserfgoed.nl/page/11777/willibrordusputten-in-brabant
https://www.kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/w/willibrordzondag
https://www.ariensinstituut.nl/nationale-roepingenweek-2021-van-7-13-november/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Echternach
https://nl.wikipedia.org/wiki/Processie_van_Echternach
https://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Sergius_I
https://nl.wikipedia.org/wiki/Pepijn_van_Herstal
https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_bij_Dorestad
http://www.purposegames.com/game/willibrord-quiz
http://www.canonliedjes.nl/project/willibrord/ (lied, met audio)
https://nl.wikipedia.org/wiki/Karel_de_Grote
http://destadutrecht.nl/cultuur/willibrordprocessie-utrecht/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Willibrorduskerk (lijst van kerken die naar Willibrord zijn genoemd)
http://www.entoen.nu/willibrord/verwijzingen/websites
https://www.katholiekutrecht.nl/2022/09/08/geen-willibrord-processie-in-utrecht/