H. Franciscus Borgia (1510-1572), derde generaal overste van de jezuïeten.
Franciscus Borgia (ook: Borja) wordt beschouwd als de grootste generaal-overste sinds de oprichter, H. Ignatius van Loyola en wordt wel de tweede stichter genoemd. Franciscus adviseerde koningen en pausen, zorgde voor een grote verspreiding van de Jezuïeten, waaronder in missiegebieden in Oost- en West-Indië, was prominent actief in de Contrareformatie en een begaafd prediker. In 1571 zorgde hij voor een overwinning op de Ottomanen samen met paus Pius V bij de Slag van Lepanto.
Hij was achterkleinzoon van paus Alexander VI en kleinzoon van koning Ferdinand II van Aragon en groeide op aan het hof van Karel V, die zijn neef was. Hij huwde een Portugese edelvrouw met wie hij acht kinderen kreeg. In 1539 werd hij onderkoning van Catalonië, maar wilde na de vroege dood van koningin Isabella zich meer en meer richten op de God van leven.
Na de dood van zijn vader in 1543 werd hij vierde hertog van Gandia en legde zijn taken als onderkoning neer wegens falende diplomatieke pogingen om Spanje en Portugal bij elkaar te brengen. Franciscus ging terug naar zijn geboorteplaats en hield zich bezig met kerkelijke muziek en wordt beschouwd als een van de grootste herstellers van kerkelijke muziek vóór Palestrina.
Nadat zijn vrouw in 1546 overleed besloot Franciscus zijn verdere leven te wijden aan God en trad in het geheim in 1548 toe tot de orde der Jezuïeten. Hij wilde eerst zijn kinderen goed achter kunnen laten voordat hij afstand zou doen van zijn status aan het hof. Twee jaar later droeg hij al zijn titels over op zijn oudste zoon en werd op veertigjarige leeftijd priester gewijd en woonde enige tijd in Rome.
Hij gaf de voorkeur aan een eenvoudig leven als kapelaan en vluchtte voor een titel van kardinaal. Om zijn leiderskwaliteiten werd hij door Ignatius niettemin gekozen tot hoofd van de jezuïeten in Spanje en Portugal, waar hij achttien colleges stichtte. In 1564 werd hij tot derde generaal-overste van de Jezuïeten gekozen. In 1567 had hij nog een korte tijd H. Stanislas Kostka onder zijn hoede, de latere patroonheilige van de jeugd.
Hij was goed bevriend met heilige tijdgenoten, zoals de oprichter van de jezuïeten, H. Ignatius van Loyola, als adviseur van H. Teresia van Avila en werkte samen in de Contrareformatie met H. Carolus Borromeus.
Franciscus werd in 1624 zalig en in 1670 heiligverklaard. Zijn relieken rusten in de kerk van San Isidro, de Jezuïetenkerk in Madrid. Zijn feestdag is 30 september, de dag dat hij overleed, maar werd op 10 oktober gevierd vóór Vaticanum II. Binnen de jezuïeten wordt hij vereerd op 3 oktober. Franciscus is één van de dertig brugheiligen op de Karelsbrug in Praag (waarvan het beeld van H. Johannes Nepomucenus of van Nepomuk overigens de bekendste is) en een standbeeld van hem staat tevens op de colonnade van het St. Pietersplein.
Bronnen en meer informatie:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Franciscus_Borgia
http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/10/03/10-03-1572-franciscus-borja.php
https://www.kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/f/franciscus-borgia
http://www.hetkatholiekegeloof.nl/sub/de-heilige-franciscus-borgia/
https://historiek.net/naar-welke-franciscus-is-bergoglio-genoemd/21398/
Engelstalig:
https://www.franciscanmedia.org/saint-francis-borgia/ (met audio)
https://en.wikipedia.org/wiki/Francis_Borgia,_4th_Duke_of_Gand%C3%ADa
http://faith.nd.edu/s/1210/faith/interior.aspx?pgid=16587&cid=33182&ecid=33182&crid=0
http://catholicsaints.info/saint-francis-borgia/
http://www.catholicculture.org/culture/liturgicalyear/calendar/day.cfm?date=2014-10-10
http://www.newadvent.org/cathen/06213a.htm
Achtergronden:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Isidorus_van_Madrid
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_viceroys_of_Catalonia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Karelsbrug
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_statues_on_Charles_Bridge
http://stpetersbasilica.info/Exterior/Colonnades/Saints/St%20Francis%20Borgia-54/StFrancisBorgia.htm
https://nl.wikipedia.org/wiki/Isabella_van_Portugal_(1503-1539)