25 augustus

H. José de Calasanz3H. José de Calasanz (1556-1648), patroon van katholieke basisscholen.

José (ook: Josephus Calasanctius) was Spaans en studeerde aan meerdere universiteiten. Na zijn priesterwijding in 1592 ging hij, daartoe aangezet door een visioen, naar Rome, waar veel kinderen op straat leefden, verweesd en verwaarloosd. José stichtte in 1597 de eerste gratis school voor arme kinderen in Europa.

Hij zette zich in voor onderwijs èn opvoeding, en werkte zo aanstekelijk dat meer priesters zich bij hem voegden en hij in 1617 een congregatie kon vormen: de Arme Reguliere Klerken van de H. Maria der godvruchtige scholen, kortweg de Piaristen (pius betekent vroom), met als extra regel de belofte om met de straatarmen te werken. Al snel volgden vele scholen en José werd algemeen overste van de orde, waarbij hij de naam José a Matre Dei aannam. Ze leerden de kinderen behalve de catechismus, ook gewoon lezen, schrijven in hun eigen taal en niet alleen rekenen, maar ook meetkunde, waarmee kinderen betere kansen kregen op de arbeidsmarkt. Dat was voor zijn tijd uniek.

Ondanks zijn successen werd José later tegengewerkt en zwart gemaakt. Dit had te maken met zijn vriendschap met Galileo Galilei en steun aan diens heliocentrische theorieën, waar de Jezuïeten tegen waren, en de angst van de rijken voor hun eigen positie. Daarnaast waren er tekenen dat kinderen misbruikt werden door de rijke en machtige Stefano Cherubini, die hoofd was van de school in Napels, José wist te degraderen binnen zijn eigen order en zelf generaal-overste werd. José werd hier verantwoordelijk voor gesteld en over ondervraagd door de inquisitie en gedwongen uit te treden.

De Piaristen werden zo verder in diskrediet gebracht en om deze excessen uit te bannen werd de order ontbonden. José verkreeg de gave van profetie, waarin hij zijn eigen dood en zowel het ontbinden als het herstel van zijn orde voorzag. Hij had dit vertrouwen, omdat hij zelf zijn werk uitsluitend uit liefde voor God had gedaan. Hij overleed in 1648.

Zijn orde werd in 1656 hersteld en in 1669 door paus Clemens IX weer geformaliseerd. De Piaristen zijn tot op heden actief gebleven in het onderwijs, zowel in Europa als in Amerika, Azië en Afrika. José werd in 1748 zalig en in 1767 heilig verklaard en in 1948 uitgeroepen tot patroon van katholieke basisscholen. Hij ligt begraven in de San Pantaleokerk in Rome.

Bronnen en meer informatie:

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/08/25/08-25-1648-jose.php

Hoofdstuk uit het boek Levens der heiligen, kerkvaders en martelaren

 

Engelstalig:

https://en.wikipedia.org/wiki/Piarists

https://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Calasanz

http://piarist.info/?cat=48

http://sanctoral.com/en/saints/saint_joseph_calasanctius.html

http://www.ecatholic2000.com/cts/untitled-448.shtml

http://catholicsaints.info/saint-joseph-calasanz/

https://www.britannica.com/biography/Saint-Joseph-Calasanz#ref154347

Audio: http://www.franciscanradio.org/MP3Files/SOD/1119.mp3

 

Achtergronden:

http://scolopi.org/ (officiële website Piaristen)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Contrareformatie

https://www.theguardian.com/books/2004/may/22/history.society (over het misbruik binnen de order)

http://www.podles.org/dialogue/maciel-the-legion-and-the-piarists-159.htm

http://romanchurches.wikia.com/wiki/San_Pantaleo