29 juli

HH. Marta, Maria en Lazarus van Bethanië

Martha, Maria en Lazarus waren volgelingen van Jezus. Paus Franciscus heeft in 2021 bepaald dat 29 juli de gedachtenisviering van de heiligen Martha, Maria en Lazarus in de algemene Romeinse kalender moest worden gevierd en niet meer alleen die van Martha.

De beide zusters zijn bekend van het verhaal uit Lukas 10, 38-42, waarin Martha de vrouw was die ijverig in de weer was als gastvrouw toen Jezus op bezoek kwam en hem welkom heette, terwijl haar zuster Maria aan diens voeten lag te luisteren en tijd voor Hem nam.

Martha staat zo voor gastvrijheid en Maria voor contemplatie, beiden voor toewijding en geloof. We moeten ons niet dusdanig door dagelijkse plichten laten leiden dat we de liefde verwaarlozen. Activiteit en contemplatie moeten worden gezien als complementair en niet als tegengesteld aan elkaar.

In Johannes 11 wordt duidelijk hoeveel Jezus van hen hield. De beide zussen riepen Hem bij zich toen hun broer ernstig ziek was, maar Hij kwam vier dagen te laat. Lazarus was al in een graf gelegd, maar werd door Jezus geroepen tot opstanding en leven. Martha en Maria getuigen in dit evangelie van een sterk geloof.

De opwekking van Lazarus uit de dood is het laatste openbare wonderteken van Jezus. Velen bekeerden zich en voor de Farizeeën was dit de reden om Hem te vervolgen.

Maria van Bethanië

Maria van Bethanië is niet dezelfde als Maria Magdalena (feest 22 juli), zoals lang werd verondersteld. Dat is wel de reden waarom deze feestdagen zo dicht bij elkaar liggen. Maria van Bethanië is de vrouw die Jezus’ voeten zalfde met dure nardusolie, waarmee zij vooruit wijst naar Jezus’ dood.

In de Orthodoxe Kerken worden Martha en haar zuster Maria op 4 juni herdacht.

Lazarus in Cyprus of Marseille

Palmzondag wordt wel ‘Lazarus Saturday’ genoemd in het oosterse christendom, omdat in het Johannesevangelie Jezus zes dagen voor het Paasfeest naar Bethanië kwam en bij Lazarus en zijn zussen kwam logeren.

Volgens de ooster-orthodoxe traditie zijn Martha en Lazarus in Cyprus gaan evangeliseren. Daar zou Lazarus bisschop van Kition zijn geworden, zo aangesteld door Paulus en Barnabas. In Larnaca werd hij begraven. De Kerk van St. Lazarus in Larnaca is een Grieks-Orthodoxe kerk. De translatie van zijn relieken van Cyprus naar Constantinopel in 898 wordt nog steeds gevierd op 17 oktober. Begin 13e eeuw, tijdens de Vierde Kruistocht, werden ze vernietigd, op enkele na die naar Marseille werden gebracht.

De Latijnse traditie vertelt dat Marta en Lazarus met Maria Magdalena met een bootje naar Frankrijk zijn gegaan, waar ze in de Provence aankwamen. Lazarus zou predikend naar Marseille zijn gegaan en eerste bisschop zijn geworden.

Volgens deze legende werd hij tijdens de christenvervolgingen gevangen genomen en later onthoofd. Deze legende waarschijnlijk in de wereld gekomen, omdat in de tijd van Karel de Grote (8e eeuw) relieken van Lazarus van Aix (een bisschop uit de 5e eeuw) werden verward met die van Lazarus van Bethanië.

St. Martha de Drakendoder

Een oude legende vertelt hoe Martha in Frankrijk een draak zou hebben gedood langs de Rhône tussen Arles en Avignon. De draak zou op het punt staan om een man te verorberen, maar Martha besprenkelde hem met gezegend water en hield een kruis omhoog, waarna het beest tam werd en Martha hem aan haar gordel bond. De draak werd vervolgens door de omstanders gedood.

De draak is hier symbool voor het heidendom ofwel voor alles wat donker is in onszelf, dat door de gelovige Martha cq ons geloof in Christus kan worden overwonnen. Martha is daarom heilig, omdat zij uit haar huiselijke, beperkte omgeving ontsnapte en de risico’s en gevaren van het leven trotseerde met de kracht die haar geloof in Christus haar gaf.

In Zuid-Frankrijk wordt eind juni Martha als Drakendoder al zes eeuwen geëerd met een festival eind juni, in de plaats Tarascon, die naar de draak Tarasque is genoemd.

Bronnen en meer informatie:

https://heiligen.net/heiligen/07/29/07-29-0080-martha.php (met legende)

https://kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/m/martha-van-bethanie

https://www.debijbel.nl/wereld-van-de-bijbel/kennis-achtergronden/bijbelse-personen/marta-en-maria

https://bijbelin1000seconden.be/menu/tiki-index.php?page=Johannes+12%2C+1-11

https://www.debijbel.nl/wereld-van-de-bijbel/kennis-achtergronden/bijbelse-personen/lazarus

https://bijbelin1000seconden.be/menu/tiki-index.php?page=Lazarus&pagenum=2#LAZARUS

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lazarus_(Bijbel)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marta_(Bijbel)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Maria_van_Bethani%C3%AB

 

Engelstalig:

https://www.franciscanmedia.org/news-commentary/pope-adds-martha-mary-and-lazarus-church-doctors-to-universal-calendar/

https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saints-martha-mary-and-lazarus/ (met audio)

https://aleteia.org/2021/07/29/martha-mary-and-lazarus-new-feast-follows-an-older-tradition

https://www.vaticannews.va/en/saints/07/29/st–martha–disciple-of-the-lord.html

https://www.catholicnewsagency.com/news/246329/pope-francis-adds-feast-of-martha-mary-and-lazarus-to-church-calendar

https://opusdei.org/en/article/july-29-memorial-of-saints-martha-mary-and-lazarus/

https://www.custodia.org/en/news/memory-st-mary-st-martha-and-st-lazarus-friends-jesus-celebrated-holy-land

https://thevcs.org/jesus-visits-martha-and-mary

https://thevcs.org/jesus-visits-martha-and-mary#quick-heart

https://catholicsaints.info/saint-martha/

https://catholicsaints.info/golden-legend-life-of-saint-martha/

https://catholicsaints.info/pictorial-lives-of-the-saints-saint-martha-virgin/

https://catholicsaints.info/saint-lazarus-of-bethany/

 

Achtergronden:

https://www.wordonfire.org/articles/spirituality-st-martha-the-dragonslayer/

https://www.seeprovence.com/events/calendar/tarasque-festival

https://en.wikipedia.org/wiki/Lazarus_Saturday

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lazarus_van_Aix