27 juli

H. Pantaleon (overleden 305), martelaar en Noodhelper

Pantaleon wordt specifiek aangeroepen tegen hoofdpijn en vereenzaming en helper van huilende kinderen en is één van de veertien Noodhelpers. Zijn Griekse naam Panteleímon betekent ‘barmhartig’. Hij kwam uit Nicomedia, het huidige Izmit, en was lijfarts van keizer Maximianus en diens vrouw en in het christendom ingewijd door de priester Hermolaus. Hij had faam verworven, omdat hij blinden en lammen in de naam van Jezus Christus genas en meerdere genezingen op zijn naam had.

Waarschijnlijk uit jaloezie of omdat hij Maximianus’ vrouw wilde bekeren, werd hij verraden (door andere artsen) en aangegeven bij de keizer. Omdat hij aan de Romeinse goden weigerde te offeren, werd hij ter dood veroordeeld: hij werd na vele martelingen (oa met zijn handen boven zijn hoofd aan een palmboom vastgebonden, zodat hij zou verdorren) uiteindelijk onthoofd, waarbij volgens de legende melk uit zijn wond vloeide en de palmboom ging bloeien. Daarom wordt hij vaak met de handen boven het hoofd afgebeeld.

Pantaleon, ook wel Panteleimon (die barmhartigheid afsmeekt) in de oosterse kerken, wordt binnen de oosterse kerken vereerd als grootmartelaar en wonderdoener en gerekend tot de Onbaatzuchtige Artsen (Anarguroi). Hij wordt al vereerd sinds de vijfde eeuw, toen keizer Justinianus I een kerk voor hem liet bouwen in Constantinopel. Zijn verering heeft sindsdien een grote vlucht genomen naar Europa, waar relieken van hem in Parijs, Lyon en Keulen (sinds 972 door toedoen van keizerin Theophana relieken werden getransleerd naar de St. Pantaleonkirche, één van de oudste Romaanse kerken van Keulen) terecht kwamen. In het Real Monasterio de la Encarnación in Madrid vindt elk jaar een bloedwonder plaats waarbij bloed van Pantaleon vloeibaar wordt op zijn feestdag; dit gebeurt tevens in Ravello (Italië). Een dergelijk bloedwonder gebeurt ook in Napels bij H. Januarius (feest 19 september).

Hij staat in de lijn van HH. Cosmas en Damianus, die ook als heilige artsen worden vereerd. Door deze brede verering groeide hij uit tot één van de Veertien Noodhelpers.
Pantaleon is beschermheilige van artsen, chirurgen en apothekers en iedereen die te maken heeft met leven schenken, zoals vroedvrouwen, kraamverzorgers, bakers en minnen. Zijn naam Pantaleone leeft voort in pantalon, dat stamt uit de Commedia dell’Arte, waarin een koopman een kostuum droeg dat later ontwerpers zou inspireren tot het maken van een lange broek. In Venetië, waar toentertijd (rond de 17e eeuw) al een grote verering bestond voor St. Pantalone, werd daarom voor de naam ‘pantalon’ gekozen.

Bronnen en meer informatie:

https://www.heiligen.net/heiligen/07/27/07-27-0305-pantaleon.php

https://nl.wikipedia.org/wiki/Pantaleon_(heilige)

https://kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/p/pantaleon

https://www.trouw.nl/nieuws/27-07-05~b48da4b4/

https://liesbethsiconen.nl/icoon/heilige-panteleimon/

http://www.volkoomen.nl/heiligen/27%20juli.htm

 

Engelstalig:

https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Pantaleon

https://www.christianiconography.info/pantaleon.html

http://catholicsaints.info/saint-panteleon/

http://catholicsaints.info/butlers-lives-of-the-saints-saint-pantaleon-martyr/

http://catholicsaints.info/weningers-lives-of-the-saints-saint-pantaleon-martyr/

https://ucatholic.com/saints/pantaleon/

https://www.indcatholicnews.com/saint/396

 

Achtergronden:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Pantaleonkerk_(Keulen)

https://www.bezoekkeulen.nl/de-sint-pantaleonkerk-in-keulen/

http://www.sankt-pantaleon.de/

https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/RP-P-OB-20.752 (oude bidprent)

https://es.wikipedia.org/wiki/Real_Monasterio_de_la_Encarnaci%C3%B3n_(Madrid)