17 juli

H. Pavel GojdicZ. Pavel Gojdič (1888-1960), bisschop en martelaar.

Pavol, ook: Pavel Peter Gojdič werd in 2001 zalig verklaard. Zijn relieken rusten in de Johannes de Doperkathedraal van Presov (Slowakije). Hij werd in 2007 benoemd als rechtvaardige onder de naties, omdat hij actief protesteerde tegen de Jodenvervolgingen in WOII. Dit is met name belangrijk, omdat de katholieken van Slowakije er vaak van worden beschuldigd actief te hebben meegewerkt aan de Holocaust. Bisschop Gojdič deed hier dus niet aan mee. Ook wordt hij vereerd als Grieks Katholieke martelaar onder de communistische onderdrukking.

Pavel kwam uit Slowakije, studeerde theologie in Presov en Boedapest en maakte na zijn priesterwijding snel carrière: hij werd van hulppastoor en hoofd van het seminarie, directeur van het bisschoppelijk bureau. In 1922 trad hij toe bij de Orde van St. Basilius de Grote en nam de naam Pavel (Paul) aan. Daarmee werd hij een byzantijns katholiek. In plaats van monnik werd hij in 1926 echter apostolisch administrator van Presov en een jaar later titulair bisschop van Harpasa gewijd. In die hoedanigheid zette hij zich in voor eenheid, liturgie en verdedigde de Roetheense cultuur waar hij zelf uit stamde door nieuwe Roetheense parochies te stichten volgens de Grieks katholieke ritus.

Hij sprak zich vanaf 1939 openlijk uit tegen de Jodenvervolging en schreef een brief naar alle parochies binnen zijn bisdom, waarin hij waarschuwde tegen de Nazi’s en mensen opriep om Joden net zo te behandelen als henzelf. Paus Pius promoveerde hem tot residentieel bisschop van Presov in 1940.

In 1950 werd de Griekse katholieke kerk echter verboden door de communisten en werd Pavel gearresteerd en in de gevangenis geworpen. Met nog twee bisschoppen, Vojtassak en Buzalka werd hij in een schijnproces in 1951 veroordeeld tot levenslang. In 1953 was er een amnestiewet van kracht waarbij hij vrij had kunnen komen als hij zich zou distantiëren van Rome. De communisten wilden de Griekse katholieken op laten gaan in de Russisch Orthodoxe Kerk en Pavel dwingen patriarch van de Orthodoxe Kerk van Slowakije te worden. Dit weigerde hij, omdat hij trouw aan de paus wilde blijven en zo bleef hij gevangen en werd telkens mishandeld.

Op zijn 70e verjaardag kreeg hij van paus Pius XII een telegram, waarin hij schreef dat zijn heldhaftige zoon niet vergeten werd. Pavel stierf twee jaar later op zijn 72e verjaardag aan de gevolgen van ziekte en slechte verzorging in het hospitaal van de Leopoldovgevangenis. Pas in 1990 werd hij in Slowakije volledig gerehabiliteerd en postuum onderscheiden met de Orde van Masaryk 2e klas en het Kruis van Pribina 1e klas.

Bronnen en meer informatie:

http://www.yadvashem.org/righteous/stories/gojdic

http://www.yadvashem.org/yv/en/exhibitions/righteous/gojdic.asp

http://www.vatican.va/news_services/liturgy/saints/ns_lit_doc_20011104_beat-gojdic_en.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Pavel_Peter_Gojdi%C4%8D

http://catholicsaints.info/blessed-pavol-gojdic/

http://www.catholicireland.net/saintoftheday/blessed-pavel-peter-gojdic-1888-1960-slovakian-martyr/

https://www.ewtn.com/library/MARY/bios2001.htm

http://www.grkat.nfo.sk/eng/Gojdic.html

http://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bgojdic.html

 

Achtergronden:

https://en.wikipedia.org/wiki/Order_of_Saint_Basil_the_Great

http://www.heiligen.net/heiligen/01/02/01-02-0379-basilius-grote.php

https://en.wikipedia.org/wiki/Temple_of_St._John_the_Baptist_(Pre%C5%A1ov)

https://en.wikipedia.org/wiki/Order_of_Tom%C3%A1%C5%A1_Garrigue_Masaryk

https://en.wikipedia.org/wiki/Orders,_decorations,_and_medals_of_Slovakia#Pribina_Cross

https://nl.wikipedia.org/wiki/Roethenen_(Karpati%C3%AB)