15 juli

H. Plechelmus busteH. Plechelmus van Oldenzaal (overleden ca. 730), missionaris en bisschop.

Plechelmus was van oorsprong een benedictijner monnik uit Engeland, waarschijnlijk uit de regio Northumbria (ten zuiden van Schotland). Hij ging op pelgrimage naar Rome om met H. Wiro (feest 8 mei) tot bisschop gewijd te worden en relieken van heiligen mee te nemen, die ze bij missie-activiteiten in kerken konden achterlaten. Ook H. Otgerus (feest 10 september), diaken, vergezelde hen.

Gezamenlijk vestigden ze zich nadien op een heuvel, door hen de St. Pietersberg genoemd (later omgedoopt tot St. Odiliënberg, vanwege de verering van H. Odilia), op grondgebied van Pepijn van Herstal (zoon van Begga, een dochter van Pepijn van Landen) in de omgeving van Roermond. Hier stichtten zij het St. Pietersklooster, waar Plechelmus, Wiro en Otgerus na hun dood werden begraven. In Heythuysen worden relieken van Otger bewaard, in de kapel van grootseminarie Rolduc.

Door deze Pepijn van Herstal was een oud Romeins fort, het huidige Utrecht, aan Willibrord gegeven, van waaruit hij missioneerde onder de Friezen. Wiro predikte met Willibrord tussen Odiliënberg en Overijssel en Plechelmus zorgde voor de kerstening van Gelderland en stichtte de kerk in Oldenzaal waarschijnlijk rond 765; toen nog van hout en gewijd aan H. Sylvester.

Hoewel ze tot de Limburgse heiligen worden gerekend en daar vereerd worden op 8 mei, wordt Plechelmus (ook) bij Oldenzaal gerekend en vereerd op 15 juli. Van Plechelmus zijn relieken bewaard, waarvan zijn schedel in Oldenzaal (in een zilveren buste) en zijn lichaam in Utrecht bewaard wordt.

In Oldenzaal is de basiliek (gebouwd als vervanging van het houten kerkje) naar hem vernoemd, wordt ieder jaar een plechtige mis aan hem opgedragen en wordt Plechelmus Vader van Oldenzaal genoemd, zoals een opschrift in de oude kapittelhof in Oldenzaal luidt. Plechelmus is ook de naamgever van de eerste van de vier klokken van de basiliek.

Stadszegel van Oldenzaal, waarop de patroonheilige St. Maarten te zien is.

Hij wordt Apostel van Gelderland genoemd. Er zijn als afsplitsing van de Oldenzaalse St. Plechelmusparochie ook Plechelmuskerken ontstaan in De Lutte, Rossum, Deurningen en Saasveld.

Overigens is het St. Maarten die patroonheilige van de stad Oldenzaal is, want Oldenzaal viel onder het bewind van het bisdom Utrecht, dat ook aan St. Maarten is toegewijd (info met dank aan dr. E.W.A. Mulder).

Bronnen en meer informatie:

Geschiedenis Plechelmus op site St. Plechelmusbasiliek

Plechelmusfeest Oldenzaal door de eeuwen heen op site St. Plechelmusbasiliek

https://www.uitinoldenzaal.nl/*heb-je-even-*-wat-te-doen/kunst/religieuze-gebouwen/5746-St.-Plechelmusbasiliek/

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/07/15/07-15-0715-plechelmus.php

lied voor Plechelmus uit 2015 (Facebook)

http://www.bisdom-roermond.nl/8-mei-feest-van-wiro-plechelmus-en-otger

http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/572 (Oldenzaal en verering Plechelmus)

 

Engelstalig:

http://catholicsaints.info/saint-plechelm-of-guelderland/

http://www.bartleby.com/210/7/152.html

 

Achtergronden:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Pepijn_van_Herstal

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/05/08/05-08-0710-wiro.php

https://nl.wikipedia.org/wiki/Otger

https://nl.wikipedia.org/wiki/Basiliek_van_de_H.H._Wiro,_Plechelmus_en_Otgerus

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Plechelmusbasiliek

http://www.regiocanons.nl/overijssel/twente/oldenzaal/de-plechelmusbasiliek

http://www.vvvoldenzaal.nl/zien—doen/kunst/religieuze-gebouwen/5746-St.-Plechelmusbasiliek/