30 juni

H. Donatus (ca. 140-173), martelaar

Donatus van Münstereifel is de patroonheilige tegen onweer, bliksem en brand (samen met H. Florianus en H. Barbara, die ook tegen brand kunnen worden aangeroepen).

Donatus was een Romeinse soldaat uit de tweede eeuw. Hij was door zijn moeder christelijk opgevoed maar ging op zijn 17e in dienst bij het 12e legioen “Fulminata” (het zgn. Bliksemlegioen, omdat het symbool een bliksemschicht was), waar hij legeraanvoerder van werd en later promoveerde tot lijfwacht van keizer Marcus Aurelius.

Dit legioen werd in 166 ingezet in de Marcomannenoorlog (een Germaanse stam) bij de Donau en kreeg te maken met een ernstig gebrek aan water toen ze omsingeld werden door de vijand. Ze werden op wonderbaarlijke wijze bevrijd door een enorme regen- en onweersbui, die met bliksem het Marcomannenkamp vernietigde. Dit wonder werd toegeschreven aan het gebed van de christelijke soldaten (zoals Donatus), evenals aan de gebeden tot de Romeinse goden. Deze gebeurtenis wordt weergegeven op de zuil van Marcus Aurelius op het Marsveld (Piazza Colonna) in Rome.

Donatus, als christelijke officier, weigerde de dochter van de keizer te huwen en de Romeinse goden te aanbidden en werd terechtgesteld en vermoord. Hij werd door zijn moeder begraven in de catacomben van St. Agnes in Rome. Hij wordt daarom gerekend tot de zgn. catacombeheiligen, die als vroegchristelijke martelaren in de catacomben van Rome waren begraven. De catacomben werden pas in 1646 heropend en vele relieken werden in reliekhouders verwerkt en verspreid over kloosters in Europa. Zo kwamen Donatus’ relieken door schenking van paus Innocentius X in de Jezuïetenkerk Bad Münstereifel terecht.

Op 30 juni 1652 werd de kerk getroffen door de bliksem, terwijl pater Heerde de mis celebreerde en gewond raakte. De pater riep Donatus aan en genas, wat leidde tot de grote verering van Donatus en zijn feestdag op 30 juni. Er zijn vele kerken en kapellen naar hem genoemd, evenals vele schuttersverenigingen en broederschappen.

In Nederland wordt wordt Donatus sinds 1770 in Reek (en meerdere plaatsen) vereerd, zowel als weerheilige als heilige bij milieurampen. In Helenaveen worden op zijn feestdag autozegeningen gegeven, omdat er tegenwoordig meer ongelukken met auto’s gebeuren dan met blikseminslagen. Sinds 2016 heeft Donatus weer een plekje in het dorp Vragender in de Achterhoek. Daar wordt jaarlijkse een processie ter ere van Donatus gehouden onder de naam “Donatus dondert deur’. Donatus wordt behalve bij bliksem en onweer ook gezien als patroonheilige voor een goede oogst en het milieu.

De grootste verzekeringsmaatschappij voor kerken en monumenten, Donatus.nl, is naar de H. Donatus genoemd.

Naast Donatus van Münstereifel bestaat er ook een H. Donatus van Arezzo (feest 7 augustus), die echter bisschop was in de 4e eeuw. Ook deze Donatus wordt aangeroepen bij onweer en brand.

Bronnen en meer informatie:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Donatus_van_M%C3%BCnstereifel

http://www.heiligen.net/heiligen/06/30/06-30-0400-donatus.php

Verering Reek  en Hapert  en Vragender en Helenaveen

Zoek voor meerdere bedevaartplaatsen in Nederland op “Donatus” op https://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol

https://www.kn.nl/nieuws/achterhoekse-dorp-herstelt-donatusprocessie-in-ere/

http://www.cubra.nl/specialebijdragen/nisbeelden/donatus.htm

https://www.heiligewillibrorddeurne.nl/nieuws-voertuigzegen-op-voorspraak-van-h-donatus/

https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/heilige-donatus-beschermheilige-tegen-onweer

http://www.heiligen.net/heiligen/06/30/06-30-0400-donatus.php

https://www.heiligenbeelden.com/beeld/donatus-van-munstereifel/

https://www.dbnl.org/tekst/_bie001195901_01/_bie001195901_01_0052.php

https://www.donatus.nl/donatus

 

Engelstalig:

https://catholicsaints.info/saint-donatus-of-munstereifel/

https://en.wikipedia.org/wiki/Donatus_of_Muenstereifel

 

Achtergronden:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Legio_XII_Fulminata

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marcomannenoorlog

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuil_van_Marcus_Aurelius

https://de.wikipedia.org/wiki/Mark-Aurel-S%C3%A4ule

https://de.wikipedia.org/wiki/Katakombenheiliger

http://www.heiligen.net/heiligen/08/07/08-07-0361-donatus-arezzo.php

https://www.deurnewiki.nl/wiki/index.php?title=Broederschap_van_de_heilige_Donatus