H. Erasmus van Formia (overleden 303), bisschop en martelaar, Noodhelper.
Erasmus wordt ook Van Formiae, Van Antiochië en Elmo of Telmo genoemd. Vooral de laatste verkleinvorm zorgt voor verwarring met H. Pedro Gonzales Telmo (feest 14 april), die net als Erasmus patroonheilige van zeelieden is – deze echter meer voor Spaanse en Portugese zeelieden en mariniers. Erasmus maakte volgens de overlevering zeereizen onder leiding van een engel en is daarom patroon van schippers, zeelieden en reizigers op zee, waar hij wordt aangeroepen bij gevaren op zee, brandgevaar en het naar hem genoemde Sint Elmusvuur. Dat is een blauwachtig lichtverschijnsel bij dreigend onweer, waarbij elektrische ontlading is waar te nemen op toppen van scheepsmasten dat werd gezien als teken van bescherming door Erasmus. Erasmus zou ook door zijn blijven gaan met zijn prediking nadat een bliksem naast hem was ingeslagen. Hij is één van de Veertien Noodhelpers.
Hij was bisschop van Antiochië (het huidige Antakya, Turkije) en werd in de tijd van keizer Diocletianus vervolgd. Hij zou eerst zeven jaar op de berg Libanon (wellicht in de Qadishavallei) hebben geleefd, waar hij leefde van wat een raaf hem kwam brengen. Nadat een engel hem liet terugkeren, werd hij gearresteerd om zijn geloof in Christus af te zweren, wat hij weigerde en wat hem kwam te staan op gruwelijke martelingen. Zijn geloof in Christus, zijn volledige gebrek aan angst en zijn standvastigheid zorgden ervoor dat velen zich juist bekeerden. Volgens de legende werd hij in de gevangenis aangespoord door een engel om meer mensen te bekeren, die hem onder de hoede nam en naar Illyricum (het huidige westelijke deel van de Balkan) bracht, waar Erasmus verder predikte. Volgens sommige verhalen vluchtte hij, volgens anderen leidde een engel hem.
Vervolgens werd hij vervolgd en gemarteld door keizer Maximianus, die hem wederom in de gevangenis liet werpen en liet martelen, waarna Erasmus opnieuw door een engel werd bezocht en onder diens leiding naar Formia zeilde (aan de kust tussen Rome en Napels, regio Campania). Daar wist hij nog velen te bekeren tot hij uiteindelijk door God geroepen werd.
Zijn attribuut is een scheepstouw om een windas, dat in de Middeleeuwen geassocieerd werd met darmen om een spoel; een verwijzing naar een (wellicht verzonnen) gruwelijke marteling waarbij Eramus’ darmen bij leven werden verwijderd, die niettemin veel uitgebeeld wordt. Vandaar dat hij tevens patroonheilige van darmklachten is (en daaraan verwant: kolieken, krampen, weeën), van barende vrouwen) en van werkers aan draaibanken.
Zijn relieken zijn in 842 getransleerd naar het nabijgelegen Gaeta, toen Formia werd verwoest door de Saracenen. In Gaeta is hij uitgeroepen tot patroonheilige van de stad. Desiderius Erasmus, de bekende Rotterdamse theoloog en humanist uit de 15e eeuw, werd naar deze Erasmus genoemd, die in diens tijd erg populair was. Er bestaat een beroemd schilderij uit de 16e eeuw, de Erasmus-Mauritius-Tafel, waarbij Erasmus als bisschop wordt afgebeeld met H. Mauritius, een aanvoerder van het Thebaanse legioen, die ook de marteldood stierf.
Bronnen en meer informatie:
http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/06/02/06-02-0303-erasmus-formio.php
https://nl.wikipedia.org/wiki/Erasmus_van_Formiae
http://www.hetkatholiekegeloof.nl/sub/h-erasmus/
Engelstalig:
https://en.wikipedia.org/wiki/Erasmus_of_Formia
http://catholicsaints.info/saint-erasmus/
http://catholicsaints.info/golden-legend-saint-erasmus/
https://www.ucatholic.com/saints/elmo/
http://www.catholicculture.org/culture/liturgicalyear/calendar/day.cfm?date=2014-06-02
http://www.learn.columbia.edu/monographs/poussin/html/poussin_erasmus.html
https://oca.org/saints/lives/2014/05/04/101292-hieromartyr-erasmus-the-bishop-of-formia-in-campania
https://www.britannica.com/biography/Saint-Erasmus
Meer informatie:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Qadisha-vallei_en_het_Bos_van_de_ceders_van_God
https://nl.wikipedia.org/wiki/Illyricum
https://de.wikipedia.org/wiki/Erasmus-Mauritius-Tafel
https://www.bildindex.de/document/obj20822027
https://www.venetie-nu.nl/wijken/18096-sant-erasmo-venetie.html