29 mei

H. Giovanni Battista Montini, Paulus VI (1897-1978), paus

Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini was de zoon van een krantenredacteur en directeur van de Katholieke Actie en werd geboren  in Concesio (tussen Milaan en Venetië). Hij was een goede leerling en werd in 1920 priester gewijd en werkte dertig jaar op het Staatssecretariaat van het Vaticaan. In 1954 werd hij aartsbisschop van Milaan. Hij zette zich als zodanig in voor de arbeiders. In 1958 werd hij kardinaal gecreëerd en in juni 1963 verkozen tot paus. Hij noemde zich Paulus VI.

Bij zijn kroning tot paus droeg hij een tiara die hem geschonken was door het aartsbisdom Milaan; deze was minder weelderig en van zilver ipv van goud. In november 1964 zou hij hem afleggen, waarmee hij symbolisch de wereldse macht aflegde. Hij verkocht de tiara en gaf het geld aan goede doelen. De tiara kwam in Washington D.C. terecht, waarbij geld wordt ingezameld voor ontwikkelingshulp.

Als paus wilde hij de Kerk vernieuwen en zorgde voor het vervolg van het Tweede Vaticaans Concilie, dat door paus Johannes Paulus XXIII was gestart en dat onder Paulus VI werd afgesloten in december 1965. Paulus VI zette de hervormingen door, zoals de invoering van de volkstaal in de liturgie en de Novus ordo Missae, waarbij de priester met het gezicht naar het volk de mis opdraagt. Ook stelde hij Bisschoppensynodes in.

Hij was de eerste paus die ging reizen: naar het Heilige Land, naar India en de Verenigde Naties. Daar, in 1965, sprak hij de Verenigde Naties toe en hamerde op het belang van vrede. Ook was hij de eerste die Afrika (Oeganda) en zeven landen in Azië, Australië en Oceanië bezocht. In Manilla werd door een als priester verklede man een poging gedaan hem met een mes neer te steken toen hij daar aankwam op het vliegveld.

Paul VI met aartsbisschop Okoth

Paulus VI zorgde ervoor dat er kardinalen uit ontwikkelingslanden werden toegevoegd aan het kardinalencollege. In 1965 hief hij met de patriarch van Constantinopel de banvloeken op die tot het Grote Schisma hadden geleid. 1969 sprak hij bij de Wereldraad van Kerken, wat leidde tot een toenadering met de Anglicaanse en Lutherse kerken.

Verder is paus Paulus VI bekend om zijn encycliek Humanae Vitae, geschreven in 1968, waarin hij het gebruik van anticonceptie verbood. Ook bevestigde hij het verplichte celibaat. Daarmee bleef hij in de herinnering als een conservatieve paus, hoewel hij met zijn encycliek Populorum Progressio economische structuren aan de kaak stelde, die zorgen voor een grotere kloof tussen arm en rijk. Met beide encyclieken pleitte hij voor de menselijke waardigheid.

Paulus VI stierf aan een hartaanval, verzwakt door ziekte en door verdriet om de ontvoering en moord op Aldo Moro, de vroegere premier van Italië, die een persoonlijke vriend van hem was. In 2014 werd hij zaligverklaard door paus Francisicus, op basis van een wonder waarbij een ongeboren kind gehandicapt was verklaard door de artsen, maar gezond ter wereld kwam. In 2018 werd hij heilig verklaard, tegelijk met H. Oscar Romero, die hij kort voor zijn overlijden nog ontmoette.

Omdat zijn sterfdag, 6 augustus, op de feestdag van de Gedaanteverandering van de Heer valt, is paus Paulus’ feestdag vastgesteld op 29 mei, de dag waarop hij priester werd gewijd.

Bronnen en meer informatie:

https://www.rkkerk.nl/zondag-14-oktober-heiligverklaring-paus-paulus-vi-en-aartsbisschop-oscar-romero/

https://kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/p/paulus-vi

https://www.katholiek.org/paulus6.php

https://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Paulus_VI

https://www.kn.nl/nieuws/paulus-vi-schreef-ontslagbrief/

https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/nieuws/paus-paulus-vi-en-aartsbisschop-romero-heilig-verklaard

https://www.trouw.nl/religie-filosofie/bij-de-heiligverklaring-van-paulus-vi-en-oscar-romero-speelt-ook-kerkpolitiek-een-rol~b7e620bc/

https://www.oecumene.nl/documentatie/oecumene-op-maandag/824-de-oecumenische-erfenis-van-paus-paulus-vi

 

Engelstalig:

https://en.wikipedia.org/wiki/Pope_Paul_VI

https://catholicsaints.info/pope-saint-paul-vi/

https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saint-paul-vi (met audio)

https://www.vatican.va/content/paul-vi/en/biografia/documents/hf_p-vi_spe_20190722_biografia.html

https://www.vatican.va/content/francesco/en/homilies/2014/documents/papa-francesco_20141019_omelia-chiusura-sinodo-beatificazione-paolo-vi.html (homilie paus Franciscus bij de heiligverklaring van Paulus VI)

https://nl.findagrave.com/memorial/2379/paul_vi

http://www.archivioradiovaticana.va/storico/2015/11/26/uganda_1969_paul_vi_the_first_pope_to_visit_africa__/en-1189796

https://aleteia.org/2017/12/02/bishop-barron-pope-paul-vi-prophet/

https://www.asianews.it/news-en/Pope-remembers-Paul-VI,-%27the-great-pope-of-modernity%27-44593.html

 

Achtergronden:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_encyclieken_van_paus_Paulus_VI

https://rkdocumenten.nl/toondocument/343-tot-het-congres-ter-herdenking-van-twintig-jaar-encycliek-humanae-nl/?idCode=1.2

https://kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/s/staatssecretariaat

https://www.kerknet.be/interdiocesane-commissie-voor-liturgie/artikel/gedachtenis-heilige-paulus-vi

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wapen_van_paus_Paulus_VI

https://nl.wikipedia.org/wiki/Tiara_van_paus_Paulus_VI

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aldo_Moro

https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/nieuws/herdenkingsmunt-voor-heiligverklaring-van-paulus-vi