16 mei

H. Johannes NepomukH. Johannes Nepomucenus, van Nepomuk (1350-1393), priester en martelaar.

Johannes Nepomucenus (van Nepomuk) is patroonheilige van biechtvaders en het biechtgeheim en de bekendste brugheilige. Een brugheilige staat als standbeeld op een brug, soms in een kapelletje, als bescherming tegen instorting, ketters, opstandelingen of boze geesten. Johannes is daarom ook beschermheilige tegen verdrinking en watersnood en staat op vele bruggen, omdat hij op een brug, de Karelsbrug over de Moldau in Praag, zijn martelaarsdood stierf.

Hij was een Boheemse priester, in het tegenwoordige Tsjechië, vermaard om zijn preken, die wijs en intelligent waren. Hij werd benoemd tot vicaris generaal (plaatsvervanger) van de aartsbisschop en koning Wenceslaus IV wilde hem graag aan het hof hebben. Deze koning stond bekend als een heerszuchtig man die het iedereen moeilijk maakte die het niet met hem eens was, inclusief de clerus. Johannes weigerde dit aanbod uit oogpunt van integriteit.

Toen ook nog de echtgenote van de koning, Sophia van Beieren, bij Johannes gebiecht had en hij zich beriep op zijn biechtgeheim toen de koning wilde weten wat zij gezegd had, ontstak Wenceslaus in woede, liet hem arresteren, vreselijk folteren en tenslotte van de Karelsbrug werpen.

Volgens de legende werd hij door zijn medegelovigen gevonden, omdat vijf sterren licht gaven boven de plaats waar hij verdronk. Deze worden in zijn christelijke iconografie uitgebeeld door een krans met vijf sterren.

Ook houdt hij vaak een vinger voor zijn mond, die verwijst naar zijn biechtgeheim. Zijn tong bleek ongeschonden toen zijn graf in 1719 werd geopend en deze wordt als relikwie bewaard in de Bedevaartskerk van St. Johannes van Nepomuk op de Zelená Hora, die overigens op de Werelderfgoedlijst van Unesco staat. Johannes werd in 1729 heilig verklaard.

In Nederland staat een standbeeld van Johannes van Nepomuk op de brug over de Swalm bij Swalmen. Swalmen en Nepomuk hebben een vriendschapsband en ieder jaar wordt een uitwisselingsbezoek van een delegatie uit beide steden georganiseerd. Verder is Johannes van Nepomuk medepatroonheilige van de kloosterkerk van Wittem. In 2019 is in Praag een buste onthuld van zijn ware gezicht, dat is gereconstrueerd ter gelegenheid van de 290e verjaardag van zijn heiligverklaring (zie foto hiernaast).

Bronnen en meer informatie:

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/05/16/05-16-1393-johannes-nepomuk.php

http://www.marypages.com/Nepomuk.htm

http://www.nepomukboxmeer.nl/over-nepomuk/het-verhaal-van-johannes-van-nepomucenus/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Johannes_Nepomucenus

http://www.swalmen-nepomuk.com/nl/skupinanepomuk.html

http://www.vanderkrogt.net/standbeelden/object.php?record=LI09ax

https://kloosterwittem.nl/Rectoraat

 

Achtergronden:

http://www.praag-nu.nl/monumenten/10230-beelden-op-karelsbrug-praag.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Wenceslaus_IV_of_Bohemia

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karelsbrug

https://nl.wikipedia.org/wiki/Vicaris

https://en.wikipedia.org/wiki/Pilgrimage_Church_of_Saint_John_of_Nepomuk

http://zelena-hora.cz/en

https://www.nepomuk.cz/obcan/predstaveni-skutecne-podoby-sv-jana-nepomuckeho-pozvanka/

https://www.qap.cz/object/jak-vypadal-svaty-jan-nepomucky-specialiste-rekonstruovali-jeho-podobu-fotky-103495

 

Engelstalig:

http://www.atlasobscura.com/places/church-of-st-john-nepomuk-on-zelena-hora-the-green-mountain

https://en.wikipedia.org/wiki/John_of_Nepomuk

http://www.britannica.com/biography/Saint-John-of-Nepomuk

http://www.newadvent.org/cathen/08467a.htm