06 mei - Kenteringen Heiligen Vandaag

H. Petrus Nolascus (1182-1256), medestichter Mercedariërs

Petrus Nolascus leefde in een tijd dat christenen en moslims met elkaar oorlog voerden rond Spanje en Portugal en er door de moslims veel christenen werden gevangen genomen (en vice versa). Hij kwam uit een ridderlijke familie ten zuidoosten van Toulouse en erfde op zijn vijftiende een fortuin. Na de eerste kruistocht tegen de Albigenzen ging hij naar Barcelona, waar hij werd aangesteld aan het hof van Barcelona als leermeester van Jacobus I van Aragón, die toen nog maar 6 jaar oud was, omdat diens vader, Pedro II van Aragón aan het einde van die kruistocht, bij de Slag bij Muret, gedood was.

In Barcelona ontmoette hij H. Raymundus van Peñafort, met wie hij in 1218 de orde van de Mercedariërs stichtte met als doel christenen te bevrijden uit de slavernij. Raymundus, die kerkjurist was, zorgde voor het schrijven van de regel, die gebaseerd is op de regel van Augustinus. Ze kregen bescherming van koning Jacobus (Jaime) I van Aragón. In 1235 (volgens andere bronnen 1230) kregen ze pauselijke erkenning en in 1248 kregen ze een klooster in Sevilla van koning Ferdinand III van Castilië.

Doordat de orde onder de bescherming van Maria werd geplaatst, kreeg zij de naam Nuestra Señora de las Mercedes. De Spaanse meisjesnaam Mercedes is van Maria de las Mercedes afgeleid, evenals het automerk Mercedes. Maria de las Mercedes heeft een eigen feestdag op 24 september.

Tijdens zijn reizen naar Noord-Afrika om slaven vrij te kopen (wat hij betaalde uit zijn erfenis) en moren te bekeren werd hij flink tegengewerkt en uiteindelijk weggestuurd. Ondanks dat hij geen zeilen op zijn schip had, lukte het hem veilig terug te keren.

Volgens de overlevering zou hij bijna 900 slaven hebben weten te bevrijden. Bekende navolgers van de orde waren H. Serapion, de eerste martelaar en H. Raymundus Nonnatus, die zelfs zichzelf aanbood als hij onvoldoende losgeld had.

Deze orde van Mercedariërs heet in het Nederlands de Orde van Onze Lieve Vrouw van het Losgeld of Onze Lieve Vrouw van Barmhartigheid en was een geestelijke orde van priesters, lekenbroeders en ridders. Later zouden de ridders zich hiervan losmaken en opgaan in de Orde van Montesa.

De Mercedariërs werden een bedelorde en stichtten ook een vrouwelijke tak. Na de Moorse overheersing bleef de orde bestaan en werd een bedelorde die zich met de missie ging bezighouden met kloosters, verspreid over Europa en met de ontdekking van Amerika ook daar. De orde is onafhankelijk van Rome, hoewel daar wel het moederhuis staat en houdt zich ook bezig met moderne slavernij, zoals slachtoffers van drugs of prostitutie.

Petrus Nolascus overleed op 25 december na een ziekbed en werd in 1628 heilig verklaard door paus Urbanus VIII. Hij is patroonheilige van Barcelona, gevangenen en slaven en ook van vissers. Binnen zijn orde wordt hij vereerd op 6 mei, maar hij staat op traditionele heiligenkalenders van voor Vaticanum II vermeld bij 28 of 31 januari. Zijn sterfdag wordt niet gevierd ivm Kerstmis.

Hij wordt wel afgebeeld met een visioen waarin hij de gekruisigde apostel Petrus zag (die hij daarin van diens boeien wilde bevrijden), dat vereeuwigd is in een beroemd schilderij van Francisco de Zurbarán, die vlak na Petrus’ heiligverklaring de opdracht kreeg een serie schilderijen te vervaardigen over deze heilige.

Het Justitiepastoraat heeft in 1993 de Petrus Nolascusprijs in het leven geroepen voor vrijwilligers van de werkgroep Kerken en Gevangenen in Utrecht. Op de colonnade van de Sint Pieter in Rome staat een beeld van hem.

Bronnen en meer informatie:

http://www.heiligen.net/heiligen/12/25/12-25-1256-petrus.php

https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/nieuws/mercedari%C3%ABrs-vieren-800ste-verjaardag

Engelstalig:

https://catholicsaints.info/saint-peter-nolasco/

https://www.catholicireland.net/saintoftheday/st-peter-nolasco-1182-1256-founder-of-the-mercedarian-order/

http://stpetersbasilica.info/Exterior/Colonnades/Saints/St%20Peter%20Nolasco-130/StPeterNolasco.htm

https://sensusfidelium.com/the-lives-of-the-fathers-martyrs-and-other-principal-saints/january/saint-peter-nolasco-c-founder-of-the-order-of-our-lady-for-the-redemption-of-captives/

https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Nolasco

https://www.newadvent.org/cathen/11770b.htm (over Peter Nolasco)

https://www.newadvent.org/cathen/10197b.htm (over Our Lady of Mercy)

Achtergronden: