21 april - Kenteringen Heiligen Vandaag

H. Anselmus van Canterbury (1033-1109), aartsbisschop en kerkleraar.

Anselmus ging op 23 jarige leeftijd van huis (Piëmonte) naar de toen beroemde dominicaanse abdij van Bec in Normandië, waar hij al snel abt werd en invloed had op de paus en de koning en het tot een een centrum maakte van literatuur en filosofie. Hij werd geestelijk leidsman van en correspondeerde veel met Ida van Boulonge, die bekend stond om haar vroomheid, spiritueel verbonden was met de abdij van Cluny en de moeder was van de eerste leiders van de Eerste kruistocht.

Anselmus is vooral bekend om zijn zgn. ontologisch Godsbewijs: hij wilde vanuit de rede aantonen dat God bestaat. Als God het volmaakste wezen is en groter dan alles wat wij kunnen bedenken, dan bestaat het niet alleen in ons denken, maar ook daarbuiten, in de werkelijkheid, en alleen een God die bestaat kan volmaakt zijn. Immers iets dat niet bestaat, kan ook niet volmaakt zijn.

Thomas van Aquino en filosofen tot op heden hebben zich hier intensief mee bezig gehouden. Door zijn theologische werk wordt Anselmus de Vader van de Scholastiek genoemd.

Als aartsbisschop had Anselmus te maken met de investituurstrijd, de strijd tussen kerk en staat en waarin de koning, Willem II (Rufus) bisschoppen benoemde en voorbij ging aan de aartsbisschop en het pauselijk gezag. Anselmus streed voor de vrijheid van de kerk en ging hier niet mee akkoord en werd tot twee keer toe verbannen. Willems broer en opvolger, koning Henry I, liet Anselmus terugkomen om kerkelijke benoemingen te bevestigen.

Daarnaast bestreed hij slavernij, wat sinds de Romeinse tijd nog veel voorkwam, en zorgde ervoor dat dit in het wetboek werd opgenomen. Anselmus is in 1720 door paus Clemens XI uitgeroepen tot kerkleraar, omdat hij een enorme hoeveelheid theologische geschriften heeft nagelaten.