H. Óscar Romero (1917-1980), aartsbisschop en martelaar.
Óscar Arnulfo Romero is op 23 mei 2015 zalig en op 14 oktober 2018 heilig verklaard door paus Franciscus, nadat hij in februari 2015 erkende dat Romero als martelaar om zijn geloof is vermoord en niet exclusief om zijn politieke bewogenheid. Hij wordt tot de bevrijdingstheologen gerekend, maar bleef het evangelie trouw. Onderdrukkers, zowel linkse als rechtse, hebben geen recht mensen uit te buiten en te doden. Zijn sterfdag is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot “Internationale Dag voor het Recht op de Waarheid over grove schendingen van de mensenrechten en voor de waardigheid van slachtoffers”.
Romero, aartsbisschop van San Salvador (hoofdstad van El Salvador) werd op 24 maart 1980 vermoord door doodseskaders voor het altaar, terwijl hij de mis opdroeg in de kapel van het La Davina Provindenciaziekenhuis. Daags daarvoor had hij opgeroepen niet te doden, en dat soldaten niet verplicht waren zulke bevelen op te volgen.
Hij werd al lange tijd bedreigd, omdat hij zich bemoeide met de ultrarechtse, militaire dictatuur van El Salvador, die de arme bevolking onderdrukte en verantwoordelijk was voor de burgeroorlog (die duurde tot 1992). De arme boeren wilden eigen land en zichzelf bedruipen, maar de rijke elite die de macht had, wilde dat koste wat kost voorkomen en liet door doodseskaders iedereen vermoorden die tegen de regering demonstreerde. De regering werd gesteund door de Amerikaanse regering.
Ook priesters die in opstand kwamen, werden vermoord. Romero was oorspronkelijk conservatief en lid van het Opus Dei, waardoor de rechtse regering blij was met zijn benoeming als aartsbisschop in februari 1977. Maar toen op 12 maart zijn beste vriend, pater Rutilio Grande (zaligverklaard in 2022), door doodseskaders werd vermoord, maakte hij een bekering mee en besloot te doen wat Rutilio al deed: opkomen voor de arme bevolking, die leed onder willekeurige moorden en verdwijningen.
Hij besloot meteen te gaan wonen in een kleine kamer in het Divine Providence Ziekenhuis en zelf de mensen op het platteland op te zoeken. Hij documenteerde alles wat hij zag en hoorde en preekte daarover in de kathedraal van San Salvador en op de radio. Ook schreef hij president Jimmy Carter een brief, ging naar H. paus Paulus VI en naar paus Johannes Paulus II om te pleiten voor zijn volk, maar wegens de angst voor het communisme kreeg hij hier geen steun.
Bij zijn begrafenis schoten sluipschutters op de rouwende menigte van ca. 300.000 mensen, waaronder 23 kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders. Er vielen meer dan 30 doden en meer dan 100 gewonden. Romero werd begraven in de crypte van de kathedraal van San Salvador, waar paus Johannes Paulus II zijn graf bezocht in 1983 en in 1996 en in 2011 bezocht president Obama het graf.
Ook in de Anglicaanse Kerk is 24 maart opgenomen in de liturgische kalender als speciale gedenkdag voor Oscar Romero. Een beeld van Romero is opgenomen als één van de martelaren van de 20e eeuw boven de westelijke ingang van de gevel van de Westminster Abbey in Londen, samen met Martin Luther King, Maximiliaan Kolbe, Dietrich Bonhoeffer en andere martelaren uit de 20e eeuw.
In 1989 is een film over zijn leven gemaakt, “Romero”. Op 17 mei 2015 werd hij uitgeroepen tot patroonheilige van de Caritas Internationalis, die armoede bestrijdt en menselijke waardigheid en vrede voor iedereen nastreeft. In Nederland is Cordaid hier lid van.
Bronnen en meer informatie:
https://www.kuleuven.be/thomas/page/oscar-arnulfo-romero/
https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/nieuws/aartsbisschop-oscar-romero-en-paus-paulus-vi-heilig
http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/03/24/03-24-1980-oscar.php
https://sites.google.com/site/beeldfiguren/oscar-romero
https://nl.wikipedia.org/wiki/%C3%93scar_Romero
http://nos.nl/artikel/2037277-in-de-stromende-regen-wachten-op-zaligverklaring-romero.html (met video’s)
https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/blog/een-heilige-met-een-bril
https://www.kerknet.be/kerk-leven/blog/standpunt-romero-martelaar-van-het-geloof
https://www.kerknet.be/jezu%C3%AFeten/artikel/san-romero-de-am%C3%A9rica-een-universele-heilige
https://www.dederdekerk.nl/index.php/hongerdoeken-sp-1244644702/overzicht-sp-1250664325/887-latijns-amerika-1992-op-weg-naar-een-nieuwe-wereld–sp-870815298 (Hongerdoek met prominente Zuid-Amerikanen die bevrijding naleefden in navolging van Christus)
Nieuws 13 augustus 2017: ‘Romero mogelijk volgend jaar heilig verklaard’
Nieuws 7 maart 2018: Aartsbisschop Oscar Romero wordt heilig verklaard
Nieuws 14 oktober 2018: Oscar Romero heilig verklaard
Toespraak van Mgr. Oscar Romero bij de promotie tot eredoctor in de theologie aan de Katholieke Universiteit van Leuven
Engelstalig:
http://www.news.va/en/news/archbishop-oscar-romero-blessed-and-defender-of-th
https://www.franciscanmedia.org/saint-oscar-arnulfo-romero/
https://en.wikipedia.org/wiki/%C3%93scar_Romero
http://www.bbc.com/news/world-latin-america-32859627
http://edition.cnn.com/2015/05/23/americas/el-salvador-archbishop-oscar-romero-beatification/
http://ncronline.org/news/vatican/vatican-oscar-romero-martyr-church-second-vatican-council
https://en.wikipedia.org/wiki/%C3%93scar_Romero
Achtergronden:
https://www.un.org/en/observances/right-to-truth-day
https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/nieuws/paus-draagt-singel-van-aartsbisschop-romero
https://www.westminster-abbey.org/about-the-abbey/history/modern-martyrs/#i18628
Caritas Internationalis: https://www.caritas.org/
https://es.wikipedia.org/wiki/Catedral_metropolitana_de_San_Salvador
https://nl.wikipedia.org/wiki/Roberto_d%27Aubuisson
http://elsalvador.travel/en/places/monsenor-romero-historical-center/
https://isgeschiedenis.nl/landen/el-salvador
https://en.wikipedia.org/wiki/Octavio_Ortiz
https://en.wikipedia.org/wiki/Rutilio_Grande
https://www.ncronline.org/news/obama-romeros-grave-missed-opportunity
https://www.ncronline.org/news/what-would-oscar-romero-say-barack-obama
https://www.jezuieten.org/nieuws/de-jezuieten-martelaren-in-el-salvador-25-jaar-geleden/
De preek van pater Rutilio Grande: https://www.marxists.org/espanol/tematica/elsalvador/grande/1977/feb/13.htm
De preek van Romero bij de begrafenis van Rutilio Grande: http://www.servicioskoinonia.org/romero/homilias/C/770320.htm
De brief die Romero in februari 1980 schreef aan president Jimmy Carter: http://www.justpeace.org/romeroletter.htm
Achtergronden en analyse van de preek: http://polycarpi.blogspot.com/2010/10/el-banquete.html