23 november

h-columbanusH. Columbanus (ca. 543-615), missionaris, stichter, abt.

Columbanus was een monnik uit Ierland uit het klooster Bangor, waar hij dertig jaar onderricht gaf alvorens met twaalf gezellen rond 590 naar het vasteland te vertrekken en half Europa doorkruiste om te missioneren. Hij staat bekend om zijn strenge kloosterregel, waarin zijn oproep tot ascese en onthechting centraal staat. Het is de vroegst bekende Ierse regel, die later (in de 9e eeuw) vervangen zou worden door de mildere benedictijnse kloosterregel. Hij stichtte diverse kloosters; in Luxeuil, Fontaine, Marmoutier en Baume (in Frankrijk) en in Bobbio (in Italië).

Luxeuil is beroemd geworden om de vele heilige abten, missionarissen en latere bisschoppen die daar werden opgeleid, onder andere H. Amandus van Maastricht (feest 6 februari). Luxeuil werd een zeer welvarende abdij en zou na enkele wederopbouwingen in de 13e eeuw de status van koningsklooster of Rijksabdij krijgen.

Columbanus missioneerde ook in Beieren en Zwitserland en wist door zijn rigoureuze manier met heidense afgoderij af te rekenen velen te bekeren. Een wonderverhaal daarover gaat over een biervat, waaraan krachten van Wodan werden toegeschreven, dat door Columbanus werd opgeblazen met zijn eigen adem.

Omdat hij geen blad voor de mond nam, raakte Columbanus in conflict met de Merovingische koningin Brunhilde van Austrasië, weduwe van Sigebert I, want hij stelde de vrije sexuele moraal van haar en haar zonen aan de kaak. Hij werd toen door haar verbannen en ging over de Alpen naar Italië.

Columbanus was ook voor zijn leerlingen zeer streng. Zijn leerling H. Gallus (feest 16 oktober, naar wie de bekende abdij, het kanton en de stad Sankt Gallen is genoemd die gesticht was door zijn leerling Othmar) moest op zijn bevel in Zwitserland blijven toen hijzelf over de Alpen trok naar Bobbio.

In Bobbio stichtte Columbanus in 614 een abdij waar omheen de stad Bobbio groeide. Deze abdij stond bekend om de strenge bestrijding van het arianisme en haar grote bibliotheek: in de tiende eeuw werden er meer dan 700 handschriften bewaard. Deze abdij heeft model gestaan voor de abdij uit het boek De Naam van de Roos van Umberto Eco.

Columbanus is patroonheilige van Ierland en wordt aangeroepen bij geestesziekten en overstromingen. Door paus Benedictus XVI wordt hij wel Vader van Europa genoemd.

Omdat hij volgens de overlevering in een berenhol zou hebben geleefd (als kluizenaar) en de beer zijn grot voor hem verliet, wordt hij wel afgebeeld met een beer met naast hem en een bron, die op zijn bevel ontsprong. Er worden vele wonderen aan hem toegeschreven. Door Benedictijnen en in Ierland wordt hij op 24 november herdacht.

Bronnen en meer informatie:

https://kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/c/columbanus

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/11/23/11-23-0615-columbanus.php

http://www.dekovel.org/archief/artikels/De_Kovel_44_van_Leeuwen.pdf

https://rkdocumenten.nl/toondocument/2367-h-columbanus-nl/(catechese door paus Benedictus XVI, juni 2008)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Columbanus

http://www.volkoomen.nl/heiligen/23%20november.htm

http://dagelijksevangelie.org/main.php?language=NL&module=saintfeast&localdate=20131123&id=72&fd=0

Hoofdstuk uit het boek Kloosterleven in de Middeleeuwen, in West-Europa en de Lage Landen

 

Engelstalig:

http://www.monasticireland.com/storiesofsaints/columbanus.htm

http://catholicsaints.info/saint-columbanus/ (met overzicht van Columbanus’ wonderen)

http://www.catholicireland.net/saintoftheday/st-columban-543-615-abbot-and-missionary/

http://www.catholicireland.net/saintoftheday/saint-columban-the-european/

https://www.britannica.com/biography/Saint-Columban

https://en.wikipedia.org/wiki/Columbanus

 

Achtergronden:

https://en.wikipedia.org/wiki/Bangor,_County_Down#Bangor_Abbey

http://www.saintsandstones.net/saints-bangorni-journey.htm

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/10/16/10-16-0646-gallus.php (H. Gallus van Sankt Gallen)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Luxeuil

https://nl.wikipedia.org/wiki/Rijksabdij

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brunhilde

https://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Luxeuil

https://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Bobbio

https://nl.wikipedia.org/wiki/Scriptorium_van_Bobbio

https://nl.wikipedia.org/wiki/De_naam_van_de_roos

https://nl.wikipedia.org/wiki/Regula_Benedicti