22 september

H. Mauritius van Agaunum (overleden 287), martelaar/ HH. Martelaren van het Thebaanse legioen.

Mauritius wordt vereerd met de overige martelaren van het Thebaanse legioen. Mauritius (Maurice) kwam van oorsprong uit Meroë, ten noorden van Khartoem in Soedan, dat in die tijd onder Romeins bestuur was. Hij was desondanks christen, net als zijn leger.

Als legeraanvoerder in Egypte onder keizer Maximianus (medekeizer met Diocletianus, beiden berucht om hun christenvervolgingen) werd zijn legioen (volgens de overlevering 6666 man) door de keizer naar Agaunum (Zwitserland) gestuurd om een opstand neer te slaan. Daar werden ze verplicht om offers te brengen aan de Romeinse goden en om christenen te vervolgen, wat zij weigerden. Het legioen werd eerst gedecimeerd (elke tiende werd gemarteld en gedood) om de rest te dwingen zich over te geven aan de wil van de keizer. Toen ze bleven weigeren werden ze allen vermoord. Hun marteldood werd beschreven door bisschop Eucherius van Lyon in 450, maar of het echt een historisch feit is geweest, is nooit bewezen.

De abdij van St. Maurice, die rond 515 nabij de plaats is gebouwd op de plaats van de marteldood, is gebouwd op de ruïnes van een tempel gewijd aan Mercurius, de Romeinse god van de reizigers. Agaunum kreeg in 1003 de naam Saint-Maurice-en-Valais. Ook de plaats St. Moritz is naar Mauritius genoemd. Relieken van hem zijn door keizer Otto I in 961 terecht gekomen in de Dom van Maagdenburg, waarvan Mauritius tot schutpatroon is uitgeroepen. Hier staat een beeld van Mauritius uit de 13e eeuw en wordt nog jaarlijks op 22 september het Mauritiusfeest gehouden. De cultus voor Mauritius werd in 962 op instigatie van Otto I bevestigd door paus Johannes XII. Mauritius werd hierdoor patroonheilige van keizers van het Heilig Roomse Rijk.

Er bestaat een beroemd schilderij uit ca. 1520 (de zgn. Erasmus-Mauritius Tafel) van een ontmoeting tussen H. Erasmus van Formio (als patroonheilige van Vorstenhuizen) met Mauritius (als patroonheilige van het Heilig Roomse Rijk) door Mathias Grünewald. Hier zou Albert, bisschop van Brandenburg, echter model hebben gestaan voor Erasmus, dus of die ontmoeting echt heeft plaatsgevonden is niet historisch bewezen.

Mauritius zou in 1664 verschenen zijn aan Benoite Rencurel, een Franse 17-jarige herderin. Hij stuurde haar naar de plek waar ze Maria zou zien verschijnen (Notre Dame du Laus, Onze lieve Vrouwe van Laus), dat nu een bedevaartsoord is.

Hij is verder patroonheilige van soldaten (infanterie), wapen- en messensmeden, legers (o.a. van de Alpini Troops van het Italiaanse leger), van wevers en ververs en co-patroon van de Zwitserse Garde. Opvallend is dat hij ook vaak is afgebeeld als blanke militair, hoewel hij Afrikaans was; volgens andere opvattingen was hij juist blank en werd hij zwart afgebeeld, omdat zijn naam ‘de Moor’ zou betekenen.

 

Bronnen en meer informatie:

http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/09/22/09-22-0287-mauritius.php (met lijst van martelaren)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Mauritius_(heilige)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Thebaanse_Legioen

https://www.heiligenlexikon.de/BiographienM/Mauritius.htm

https://www.nrc.nl/nieuws/2014/11/07/niet-zwarte-piet-mauritius-in-rijks-1435497-a478217

 

Engelstalig:

http://catholicsaints.info/saint-maurice/

http://catholicsaints.info/the-golden-legend-the-life-of-saint-maurice/

http://www.christianiconography.info/goldenLegend/maurice.PDF

http://catholicsaints.info/martyrs-of-the-theban-legion/

https://www.indcatholicnews.com/saint/278

https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Maurice

https://en.wikipedia.org/wiki/Theban_Legion

http://www.christianiconography.info/maurice.html

 

Achtergronden:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Maximianus

https://nl.wikipedia.org/wiki/Diocletianus

https://nl.wikipedia.org/wiki/Mero%C3%AB

https://nl.wikipedia.org/wiki/Agaunum

https://en.wikipedia.org/wiki/Saint-Maurice,_Switzerland

https://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Sint-Mauritius

http://www.magdeburgerdom.de/domgemeinde/heiligermauritius.html

http://www.abbaye1500.ch/index.php (over het 1500-jarig bestaan van de abdij in 2015)

https://catholicsaints.info/patrons-of-the-pontifical-swiss-guards/

https://en.wikipedia.org/wiki/Our_Lady_of_Laus

https://en.wikipedia.org/wiki/Erasmus_of_Formia

https://de.wikipedia.org/wiki/Erasmus-Mauritius-Tafel

https://en.wikipedia.org/wiki/Albert_of_Brandenburg